omroep flevoland

Het gemeentewapen van Noordoostpolder stamt uit 1954. Het schild is in vieren gedeeld en bevat historische afbeeldingen. Vooral de graven van Kuinre spelen een belangrijke rol. Flevoland kent zes gemeenten en die hebben allemaal een gemeentewapen.

In deze zomerserie kijken we met Ralf Hartemink waar het gebruik van gemeentewapens vandaan komt. We leren wat er te zien is op de zes Flevolandse wapens en wat er opvallend aan is. Hartemink is heraldicus, iemand die veel verstand heeft van wapenschilden. Vandaag het tweede wapen in deze serie: Het gemeentewapen van Noordoostpolder. Gisteren keken we naar het wapen van Urk.

Belangrijke historische elementen
In het wapen zien we rechtsboven de Kuinderburcht afgebeeld. De huidige Noordoostpolder was in de middeleeuwen het leengebied van de graven van Kuinre. Die heerste over het gebied. In het Kuinderbos stond hun burcht. Daar is nu nog een replica van te vinden. Dit historische element is terug te vinden in het gemeentewapen. "Het is een jong wapen, maar gemeentewapens beelden vaak de lokale geschiedenis uit," vertelt Ralf Hartemink.

Replica kuinderburcht

Cornelis Lely
Links boven is het wapen van ingenieur Lely te zien. Een zilveren lelie op een blauw vlak. Dit wapen is in alle gemeentewapens van Flevoland terug te vinden die na de inpoldering zijn gemaakt. Het verwijst naar Cornelis Lely, de grondlegger van Flevoland.

Bovenop het schild staat een kroon. Dat is de zogeheten gemeentekroon. Die is eind negentiende eeuw ontworpen. Alle gemeenten mogen zo'n kroon gebruiken.

Hoge Raad van Adel
Een wapen moet worden aangevraagd en goedgekeurd door de Hoge Raad van Adel. Deze is ingesteld in 1814. Het is het vaste adviescollege van de regering op het gebied van adeldom en heraldiek. Een gemeentewapen moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Het moet een schild bevatten, het moet simpel zijn en het moet voldoen aan bepaalde kleuregels. In de heraldiek moet je altijd een goed contrast hebben.

Kleur mag in principe niet op kleur maar moet afgewisseld worden met goud of zilver. In het wapen van Noordoostpolder wordt goud en rood/zwart en zilver en blauw gebruikt.

Ridders gebruikten herkenningstekens
Het gebruik van een wapen is al heel oud en is ontstaan in het begin van de middeleeuwen. Het werd gebruikt door ridders als herkenningsteken op het slagveld. "In een harnas kon je niet zien wie wie was, dus op het schild werd een wapen afgebeeld," zegt Hartemink. Vandaar dat een gemeentewapen ook een schildvorm moet hebben.

Een wapen kun je daarom zien als een oude vorm van een logo. Een hedendaags logo is alleen erg onderhevig aan verandering. Een wapen is tijdloos en heeft vaak een link met de geschiedenis. Ook is het een vorm van identiteit, zegt deskundige Hartemink. Zo keert het wapen terug op de ambtsketen van de burgemeester, in/op de trouwboekjes, op vlaggen en op gebruiksvoorwerpen.

Het gemeentewapen van Noordoostpolder is ook terug te vinden in het gemeentehuis in het spreekgestoelte. Het glazen wapen werd in 2012 onthuld door de toenmalige burgemeester - Aucke van der Werff - en zijn toen nog levende voorgangers.