omroep flevoland

Flevolandse gemeenten reageren kritisch op wetsvoorstel van minister Mona Keijzer (BBB) om statushouders niet langer voorrang te geven op de huurmarkt. Eerder deze week riepen zestien gemeenten buiten de provincie op om het voorstel ‘per direct’ in te trekken.

Statushouders - asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen - moeten verhuizen van een asielzoekerscentrum naar een reguliere woning. Dat blijkt lastig, omdat de woningnood groot is en de wachtrijen voor een sociale huurwoning vaak een paar jaar is. Om die reden geven gemeenten statushouders voorrang op een sociale huurwoning. Oneerlijk, vindt minister Keijzer van Volkshuisvesting.

Daarom werkt ze aan een wet die voorrang voor statushouders aan banden legt. Zij moeten zich dan inschrijven via de reguliere weg, maar de wachttijd voor een sociale huurwoning is vaak jaren lang.

AZC's nu al overvol
Dat zou dus betekenen dat statushouders jaren in een asielzoekerscentrum moeten wonen. Die centra zijn daar niet op ingericht en zitten bovendien al overvol. Gemeenten denken dat Keijzers wetsvoorstel ongewenste gevolgen heeft: "De doorstroom uit opvanglocaties zal stagneren", zegt gemeente Noordoostpolder bijvoorbeeld in een reactie.

Lelystad noemt het een "onverstandig voorstel" en is bang voor een opstopping in de doorstroom. Zeewolde zegt dat huisvesting voor statushouders nu al lastig is en alleen maar lastiger wordt. Noordoostpolder voegt daar nog aan toe dat het toekomstperspectief voor statushouders die soms al jaren in een AZC verblijven, onzeker wordt.

Ook begrip
Toch is er niet alleen maar kritiek. Burgemeester Jean-Paul Gebben van Dronten is het met Keijzer eens dat de voorrang oneerlijk aanvoelt. "Ik denk dat we als samenleving moeten kijken hoe we nou zo'n eerlijke mogelijke verdeling doen van die woonruimte die er is," zegt Jean Paul Gebben. "En dan niet alleen de statushouders, maar ook mensen die hier vandaan komen."

Ook gemeente Lelystad erkent dat er geaccepteerd moet worden dat statushouders langer op een woning moeten wachten. "Er zijn meerdere aandachtgroepen en wachtenden die allemaal woonrecht hebben. De opgave van een eerlijke verdeling wordt daarmee steeds complexer."

Het asielzoekerscentrum in Zeewolde

"Zorg nou eerst dat die instroom beperkt wordt", is dan ook de boodschap van burgemeester Gebben van Dronten. "Zorg nou eerst dat er een alternatief komt voor de spreidingswet. Zorg nou eerst dat de stikstofproblematiek opgelost wordt, zodat we huizen kunnen gaan bouwen." Gebben vindt dat het kabinet de zaken "achterstevoren" aanpakt: "Ze beginnen aan de verkeerde kant te opereren."

Lees ook: Almere heeft huisvesting statushouders op orde, rest van gemeenten haalt doel niet

Kritiek van buiten Flevoland
Eerder deze week reageerden zestien grote gemeenten (Amsterdam, Delft, Den Haag, Deventer, Eindhoven, Enschede, Groningen, Haarlem, Leeuwarden, Leiden, Maastricht, Westerwolde, Sittard-Geleen, Tilburg, Utrecht en Venlo) ook al op het wetsvoorstel van Mona Keijzer. Zij zeggen: Het verbod om statushouders met voorrang te huisvesten in sociale huurwoningen is "onmenselijk en een schijnoplossing". De gemeenten zijn verbijsterd en roepen op het voorstel "per direct" in te trekken.

"Dit is voor gemeenten onuitvoerbaar", reageert de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Die vreest "verwarring en chaos" en begrijpt niet wat het kabinet nu wil. De vereniging wijst erop dat minister Marjolein Faber (PVV, Asiel) voor het weekend nog aankondigde dat ze gemeenten 30.000 euro wil geven voor het huisvesten van statushouders.

Nu komt Keijzer met een plan dat daar in de ogen van de VNG "tegengesteld" aan is. De gemeenten vrezen negatieve gevolgen. "Als er geen huisvesting beschikbaar is voor statushouders, betekent dit dat er meer opvang nodig is, of dat mensen op straat belanden."

De noodopvang in Biddinghuizen

Gebben zegt dat Dronten niet weg zal kijken als opnieuw een beroep wordt gedaan op de gemeente om asielzoekers op te vangen. "Maar tegelijkertijd is het probleem veel groter natuurlijk dan alleen maar asielzoekers, statushouders en doorstroom." Daarmee doelt Gebben op de woningnood in het land. "U wilt niet weten hoeveel verzoeken ik per maand krijg van mensen die zeggen, burgemeester help mij: ik heb een woning nodig." Hij vindt het dan ook 'raar' om tegen deze mensen te moeten zeggen dat statushouders voorrang krijgen.