Is Flevoland zielloos of heeft het wél een eigen identiteit? 

FLEVOLAND • Ma 26 december 2022 | 10:17 • Maandag 26 december 2022 | 10:17

Over Flevoland wordt niet altijd positief gesproken. De provincie wordt zelfs wel zielloos genoemd. Heeft Flevoland nu echt geen eigen identiteit? Tussen de kerstdagen en de jaarwisseling gaat Omroep Flevoland op zoek naar het antwoord op deze vraag.

Alles heeft identiteit, zegt Arnoud-Jan Bijsterveld, historicus aan de Universiteit van Tilburg. Dus ook Flevoland. Bijsterveld heeft zich gespecialiseerd in regionale identiteiten. Volgens hem is de identiteitsvorming van Flevoland begonnen toen het eerste land droogviel: "Ik denk dat geen enkele gemeenschap van mensen zielloos is. Waar mensen ook gaan samenwonen, er is heel snel iets van gemeenschapsgevoel."

Bijsterveld ziet dat er bewust gebouwd is aan een Flevolandse identiteit: "Kijk naar de Noordoostpolder. Die pioniersmentaliteit werd wel echt geconstrueerd, want mensen uit heel Nederland werden geselecteerd om daar te komen wonen. Het idee was dat er een soort neutrale identiteit zou ontstaan, maar er is toch wel een éigen identiteit gevormd.

Uit onderzoek door TNS Nipo in 2013 bleek dat 64 procent van de inwoners van Flevoland het gevoel had dat Flevoland een eigen identiteit heeft. Uit datzelfde onderzoek bleek dat 57 procent zich destijds verbonden voelde met de provincie.

Hoe denken de mensen op straat over de Flevolandse identiteit?

Wat is identiteit?
"Identiteit begint met je thuis voelen op een plek in een groep mensen", vertelt Bijsterveld: "Dat ga je vervolgens handen en voeten geven. Het wordt ook iets om je mee te verdedigen tegenover de buitenstaander." Identiteit ontstaat door verschillen. Het ene gebied is anders dan het andere. Ook is identiteit niet één ding: "Iedereen heeft meerdere identiteiten. Je bent zoon of dochter, je bent kind of vriend. Je bent van alles wat. En dat geldt voor iedereen. Niemand kan je reduceren tot één enkele identiteit."

Dat geldt ook voor een gebied als Flevoland. "Het begint met een gevoel van saamhorigheid. Er is iets dat ons samenbindt. Dan gaan mensen proberen dat in te vullen met beelden, verhalen of mythen." Dat klinkt simpel: Je selecteert de elementen die typisch Flevolands zijn en dan heb je de identiteit. Maar zo makkelijk is het niet, want het concept staat nooit vast. Identiteit verandert door de jaren heen.

Dat zie je ook bij de Nederlandse identiteit. Zo werd bijvoorbeeld 'Het Wilhelmus' pas in 1932 ons volkslied. Ondanks de relatief jonge leeftijd hoort het nu toch bij de Nederlandse identiteit.

De skyline van Almere

Zo kan ook de identiteit van Flevoland al veranderd zijn, denkt Bijsterveld: "Het is een innoverende provincie die best wel veranderd is. Van een nieuw landbouwgebied in het hart van Nederland, naar uiteindelijk een polder met een grote stad als Almere. Er is heel veel gebeurd." De identiteit van Flevoland is dus steeds in ontwikkeling.

Verleden belangrijk
Volgens Bijsterveld is het verleden een belangrijke bouwsteen voor identiteit. Maar Flevoland heeft (op Urk na) geen rijk verleden waar een identiteit op gebaseerd kan worden. "Het is een bouwsteen, maar niet altijd nodig. Mensen hebben zelf de keuze in de manier waarop hun identiteit tot uiting komt. Die ligt niet vast. Het wordt ook niet door het verleden gedicteerd."

Typisch Flevolands vergezicht

Zoeken naar unieke elementen
Identiteit ontstaat door verschillen tussen groepen. Elke groep kiest elementen die de groep uniek maken. Uit die elementen is de identiteit opgebouwd. Wil je de Flevolandse identiteit ontdekken, dan moet je dus zoeken naar elementen die deze provincie uniek maken. Denk hierbij aan de polderwegen, het landschap, de hoeveelheid windmolens. Maar het hoeft niet een iets heel specifieks te zijn, aldus Bijsterveld: "Diversiteit kan ook een onderdeel zijn van identiteit. Dat je het leuk vindt dat mensen net iets anders praten of leven dan jij."

Kiekendief als symbool van Flevoland

Tom Bolhuis maakte verschillende reportages over de Flevolandse identiteit. Hij is zelf geboren en getogen Flevolander en voelt zich dat ook. Voor zijn afstudeeropdracht voor de HBO-opleiding Journalistiek in Zwolle ging hij op zoek naar de identiteit van Flevoland. Een selectie van zijn reportages wordt de komende dagen door Omroep Flevoland uitgezonden.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel