omroep flevoland

De gemeente Almere is van plan om een One Stop Shop op het stadhuis te openen voor gedupeerden van de toeslagenaffaire. Op die manier kunnen slachtoffers, die nog iedere dag te maken hebben met de nasleep ervan, worden geholpen met het vinden van een geschikte woning, werk, een school voor hun kind, schuldsanering en opleidingen.

Hun kwestie moet dan worden behandeld bij één loket, zodat ze niet weer in een ambtelijke molen terecht komen waar ze bij verschillende afdelingen van de gemeente hun verhaal moeten doen bij het vragen om hulp.

Het idee komt van wethouder Froukje de Jonge, die nog altijd geschokt is hoe de overheid met de gedupeerden om is gegaan.

'Heel schokkend'
"Ik was een ontzettend trotse overheidsdienaar", vertelt De Jonge. "Ik ben door de toeslagenaffaire wel echt van mijn geloof gevallen. Ik heb ingezien dat regels van de overheid gestold wantrouwen zijn terwijl ik dacht dat het gestolde rechtvaardigheid was. Dat vond ik heel schokkend om daar achter te komen."

Wethouder Froukje de Jonge komt in 2019 voor het eerst in aanraking met de gevolgen van de toeslagenaffaire als ze wordt gebeld door een naaste medewerker met een schrijnend verhaal over een toeslagenouder.

"Dat ging over iemand die gewoon haar leven op orde had, de Belastingdienst grijpt in en ze eindigt met haar kinderen in een daklozenopvang. Haar hele leven stort binnen twee jaar helemaal in elkaar. Toen dacht ik: 'what the fuck is hier aan de hand?'"

'Wij zijn dader'
Al snel groeit het besef binnen de gemeente dat de oplossing niet moet worden bedacht door de ambtenaren, maar dat de regie juist bij de toeslagenouders moet worden neergelegd.

Het wordt in 2023 ook de thuisbasis van Stichting (Gelijk)waardig Herstel die toeslagenouders helpt om hun conflict met de Belastingdienst op te lossen en zo tot een emotioneel en financieel herstel te komen. Het is de methode die bekend is geworden doordat Prinses Laurentien het heeft helpen ontwikkelen.

Froukje de Jonge gelooft in deze methode. "Het heeft een aantal dingen die ongelofelijk belangrijk zijn. De aanpak met het feitenrelaas met een Luisterend Schrijver is gebaseerd op vertrouwen," vertelt De Jonge.

"Je vertelt gewoon je verhaal, je hoeft geen bonnetjes of afrekeningen te laten zien. We geloven gewoon wat je vertelt. Het overgrote deel van de mensen is namelijk ook volledig te vertrouwen. Natuurlijk zijn er mensen die de boel flessen maar je moet het systeem niet baseren op die paar procent. En het tweede is het helingseffect van deze methode."

One Stop Shop
Wethouder de Jonge wil voorkomen dat toeslagenouders in de toekomst nogmaals tegen een muur van regeltjes aanlopen. Daarom wil ze de One Stop Shop opzetten in het stadhuis.

"Je vertelt één keer je verhaal en vervolgens gaan de verschillende radars aan het werk. De persoon zelf houdt daarin wel de regie over zijn eigen leven. Dus niet de overheid die bepaalt wat goed voor die persoon is maar dat mensen zelf aangeven wat ze nodig hebben op het gebied van werk, huisvesting, scholing en schuldhulp. Vervolgens moeten we dat mogelijk maken."

Activistischer
Voor wethouder Froukje de Jonge heeft de toeslagenaffaire blijvende invloed op haar werk als bestuurder. "Ik ben van het CDA, middenpartij, bestuurlijk en ik ben enorm enorm strijdbaar geworden. Als je op een positie zit waar je iets kan verbeteren aan onrecht dan moet je dat doen. Ik ben een stuk activistischer geworden en wil de overheid veranderen, uit liefde voor die overheid."

Slachtoffers van de toeslagenaffaire staan centraal in een serie van Omroep Flevoland, die deze week op radio, tv en online te zien is. Duizenden ouders raakten gedupeerd, er kwam een onderzoek gevolgd door een parlementaire enquête. De conclusies van dat rapport zijn snoeihard. 'Ongekend onrecht' is de titel. Uiteindelijk viel in januari 2021 het kabinet Rutte III vanwege de affaire.

Ook in Flevoland werden honderden ouders het slachtoffer van de, achteraf veel te strenge, jacht op mogelijke fraudeurs. Ouders die de kinderopvangtoeslag hadden aangevraagd werden door de belastingdienst vals beschuldigd van het opzettelijk te veel of ten onrechte aanvragen van deze toeslag.

Als gevolg kregen sommigen van de ene op de andere dag geen toeslagen meer, moesten grote sommen geld terugbetalen en raakten zo ernstig in de problemen. Gedupeerden kregen relatieproblemen met scheidingen tot gevolg, verloren hun baan, hun huis en tot overmaat van ramp werden kinderen uit huis geplaatst.