omroep flevoland

Bij opgravingen onder een oude timmerschuur op Urk is een stuk van een waarschijnlijk 1000 jaar oude schedel gevonden. Daarmee is het de 'oudste Urker' die ooit teruggevonden is. Samen met andere unieke vondsten werd het deel van de schedel zaterdag tijdens de Nationale Archeologiedagen aan het publiek getoond.

Een jaar geleden begonnen Henk en Jelle Kapitein met een verbouwing van de 'Timmerschuur van Hagendoorn'. Onverwachts stuitten zij in een vergeten ruimte achter het gebouw op een waterput, gewelven en gebruiksvoorwerpen, allemaal van rond 1600. Laag voor laag groeven ze verder, tot ze uiteindelijk het deel van een schedel vonden.

"Dit is de oudste Urker die op de bult gevonden is", aldus amateurarcheoloog Klaas Post. "In de rest van Flevoland hebben we natuurlijk duizenden jaren oude resten van neolithische en mesolithische mensen gevonden, maar dit is in ieder geval van een Urker, iemand die hier op de keileembult geleefd heeft."

Sierschijf van een paardenbit
Post presenteerde tijdens de Nationale Archeologiedagen een uitgave van de Urcker Kronieken over recente kleine opgravingen in het oude dorp. Enkele voorwerpen springen in het oog: een sierschijf van een paardenbit, nog niet precies te dateren. "Experts proberen de symboliek op de sierschijf te duiden, maar zijn daar nog niet uit. Het kan van het jaar 1000 zijn, maar ook van 1400 of 1600." Nog raadselachtiger is hoe zoiets onder een huisje op Urk terecht komt. "Op Urk had je alleen wat werkpaarden, en die versierde je niet met dit soort dingen. Dit is dus van een voornaam man die zijn paard kon behangen met dit soort dingen."

Het oudste, recent op Urk gevonden voorwerp is een Karolingische kruisfibula van brons. "Een soort speld waarmee je een mantel bij de schouders kon vastmaken. De Romeinen gebruikten die al." De speld komt uit de periode van 850 tot 900. "Dat is heel leuk, want de oudste melding van Urk in de geschriften is uit 966, en dan hebben we hier iets dat ouder is. Voor die tijd heeft hier dus een mens rondgelopen die een mantel droeg met deze bronzen fibula erop.

Er werd altijd aangenomen dat de eerste bewoners zich rond 1600 vestigden op het eiland Urk, dat toen veel groter was dan het laatst bekende eiland. "Wij hebben gebruiksvoorwerpen gevonden uit 1200, en nu dus ook dat stuk van een schedel dat nog ouder is. Dat betekent dat hier toen al mensen gewoond en geleefd hebben. We zeggen niet dat we de geschiedenis herschrijven, maar we krijgen wel steeds meer vragen bij de geschiedenis zoals hij nu ons bekend is."