omroep flevoland

Flevoland heeft te maken met bodemdaling. Dat blijkt uit gegevens van de Bodemdalingskaart van het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Informatica. In onze provincie daalt met name de grond in Almere, Zuidelijk Flevoland en plaatselijk in Noordoostpolder. In dit artikel leggen we je uit wat bodemdaling voor jou betekent en wat de gevolgen zijn voor ons allemaal.

Dat de bodem daalt in zowel Nederland en Flevoland is niet nieuw. Dat doet het al een lange tijd. Volgens een deskundige op het gebied van bodemdaling van de provincie Flevoland zijn daar drie verschillende verklaringen voor.

"De eerste is wat we met een moeilijk woord tektonische daling noemen." Het gaat om een zeer langdurig proces van honderden jaren waarbij de Alpen steeds wat hoger worden en het landschap in Nederland steeds iets lager. Dit heeft nog het minste effect op Flevoland, maar speelt wel mee.

Bodem daalt sneller in Zuiden
Belangrijker voor de daling in de provincie zijn de jonge kleigronden in vooral Zuidelijk Flevoland. Dit heeft te maken met de drooglegging van Flevoland. "De bodem van Flevoland is nog aan het rijpen en dat gebeurt in het Zuiden sneller dan in het Oosten, waar de rijping al veel verder is gevorderd." Het rijpen van grond gebeurt het snelst direct na de inpoldering en neemt naarmate de tijd verstrijkt steeds verder af.

De Noordoostpolder en Oostelijk Flevoland zijn eerder drooggelegd dan Zuidelijk Flevoland. "Je ziet dat in die twee gebieden het effect al aan het afnemen is en dat de bodem daar minder snel daalt." Rondom Almere is bodemrijping nog steeds gaande. Daarbij moet ook gekeken worden naar de functies van gebieden. "De Oostvaardersplassen is een nat gebied, dat qua bodem sterk op Almere lijkt. Maar dat is minder gezakt omdat het altijd nat is gebleven." Stedelijke en landbouwgebieden worden sterker ontwaterd, en zakken daarom sneller.

De derde oorzaak van bodemdaling heeft te maken met oxidatie. Hoewel Flevoland niet bekend staat als een veengebied, zijn er toch veel veenbodems, vooral in de Noordoostpolder. Oxidatie treedt op als het veen uitdroogt. Doordat het in aanraking komt met zuurstof gaat het verteren. "Het brandt als het ware langzaam weg." Als de grondwaterstand laag is, en er makkelijk zuurstof in de bodem kan doordringen, gebeurt dit.

Bodemdaling in Noordoostpolder, 2017

Volgens de expert van de provincie klopt de rode kleur van het Tulpeiland niet helemaal. "Het Tulpeiland is natuurlijk nieuw, daar zijn nog allerlei processen actief die nog met de aanleg te maken hebben." Dat herkennen ze ook bij de gemeente Zeewolde. "Natuurlijk is bij de aanleg rekening gehouden met het feit dat de grond zich nog moet zetten en dat het wat zal inklinken", zegt een woordvoerder.

5 millimeter per jaar
Per jaar daalt op sommige plekken de bodem tot 5 millimeter, een halve centimeter dus. De provincie: "Dat is best veel en dat gaat dus, zeker in zuidelijk Flevoland, nog een tijdje door." Een voorbeeld is de Regenboogbuurt in Almere. "Daar is groot onderhoud aan de wijk gedaan allemaal vanwege die bodemdaling. De huizen blijven staan, maar de wegen, tuinen en leidingen die zakken weg. Dat maakt bodemdaling voor Almere een enorme kostenpost." Als de daling niet overal even snel gaat kunnen leidingen en riolen zelfs stuk gaan.

Bodemdaling aan de Rietweg in Lelystad

Bodemdaling is van alle jaren
Omroep Flevoland heeft al vaker aandacht besteed aan bodemdaling. In de Regenboogbuurt in Almere werd in 2018 een oplossing gevonden om de bodemdaling tegen te gaan. Blokken van glaswol en schuimglas die eruit zien als lavasteen. Beide materialen werden vervolgens afgedekt met wat zand. Daarop wordt de bestrating gelegd.

De materialen gebruikt in de Regenboogbuurt

Ook voor boeren heeft bodemdaling een nadelig effect. In 2018 kwamen boeren uit Tollebeek bij elkaar om een oplossing voor bodemdaling te bespreken. Een gevolg daar is dat de wortels van de gewassen te nat worden en verrotten. Boeren vertelden tegen Omroep Flevoland dat ze daardoor tot wel twintigduizend euro per jaar aan inkomsten mislopen.

Ook zijn er verschillende wegen in de loop van de tijd verzakt. Eind augustus nog de Rietweg tussen Lelystad en Dronten en de Groenewoudseweg in Zeewolde.

Wil je zelf kijken of de bodem in jouw omgeving is verzakt? Dat kan hier.

Nog niet uitgelezen? Bekijk hier ook andere leestips!
- Leestip: Houtribdijk, Markerwaarddijk of Enkhuizerdijk. Hoe heet die dijk nou eigenlijk?
- Leestip: Seaewald en Urch, hier komen onze plaatsnamen - vandaan en dit betekenen ze
- Leestip: Larsen, het Flevolandse dorp dat er nooit kwam
- Leestip: Zo werd opa boer in de Noordoostpolder
- Leestip: Waarom ligt dit stuk Veluwemeer niet in Flevoland?