omroep flevoland

Inwoners van Lelystad, Biddinghuizen, Dronten en Swifterbant zijn de afgelopen dagen opgeschrikt door de zogenoemde 'lawaaikaravaan'. Een groep boeren die op tournee door Flevoland gaat met grote boxen om te laten horen hoe een F-35-straaljager in het echt klinkt. Maar hoeveel last gaan die inwoners eigenlijk hebben van de mogelijke komst van de vliegtuigen of merken ze er weinig van?

Defensiespecialist Peter Wijninga, van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, ziet dat er veel 'stemmingmakerij' is rondom de komst van de vliegtuigen. Volgens hem is het nog maar de vraag wat de inwoners van de verschillende gemeenten hoorden ook de echte overlast is die inwoners gaan ervaren.

Woongebieden mijden
Om te beginnen is het volgens Wijninga zo dat de straaljagers woongebieden zoveel mogelijk mijden. "Na de start zullen ze wegdraaien om overlast te voorkomen. Zo gaan ze bij het landen en starten niet over een stad, ook niet bij Lelystad." Dat gebeurt volgens de defensiespecialist nu ook in Leeuwarden en Volkel waar al straaljagers zijn.

Dat mijden doen ze niet alleen bij oefeningen, maar ook in het geval van noodsituaties, als er bijvoorbeeld een Russisch vliegtuig in het Nederlandse luchtruim is. Qua tijd maakt het volgens Wijninga namelijk weinig uit of je en dorp of een stad ontwijkt als je op weg bent naar je doel. Daarnaast wil defensie liever niet over steden of dorpen vliegen als een vliegtuig bommen of munitie bij zicht heeft.

Ook ontstaat de meeste geluidsoverlast van F-35's bij de start. Dan is het volle vermogen van de motor namelijk nodig. De landing geeft het minste overlast. Laagvliegen zit daartussen, afhankelijk van de hoogte en snelheid.

Wel geluid te horen
Dit alles betekent niet dat inwoners van de gemeenten helemaal geen geluid horen. "Ze gaan er wel degelijk iets van merken", aldus Wijninga. "We hebben jarenlang de prijs voor onze vrijheid niet willen betalen. Nu moeten we eraan wennen die prijs weer te gaan betalen, niet alleen in geld, maar ook in overlast, ook in de lucht."

Overigens kan het wel zo zijn dat vliegtuigen over steden of dorpen gaan vliegen. Dat gebeurt als straaljagers onverhoopt in nood zijn. In dat geval kiezen ze vaak de kortste route naar de luchthaven en dat gaat mogelijk over het vliegveld.

'Heel veel hinder'
Eerder ging Omroep Flevoland langs bij omwonenden van de vliegbasis in Leeuwarden. Geert Verf uit Marsum, ongeveer een kilometer van de vliegbasis, vertelde dat je volgens hem 'heel veel hinder' hebt. Het dorp ligt, anders dan Lelystad of Dronten, direct in het verlengde van de startbaan.

Samen met een andere bewoner deed Verf onderzoek naar gevechtsvliegtuigen op verschillende luchthavens. Zij keken naar de regels die er waren rondom geluidsoverlast en paste die toe op de situatie in Lelystad. Uit dat onderzoek bleek toen dat in Lelystad er bij het maximaal aantal vluchten 23 huizen binnen de geluidszone staan, bij de helft van het maximum 8 woningen.

Als er F-35's naar Lelystad komen dan wordt er naar die geluidszone gekeken. In de eerste plaats mag er volgens Wijninga niet meer gebouwd worden. Daarnaast worden de woningen die al binnen die zone liggen sterk geïsoleerd. Dat is bijvoorbeeld ook in Leeuwarden gebeurd.

Niet permanent
Daarnaast is het ook niet zo dat er permanent vliegtuigen komen naar Flevoland. Volgens de defensiespecialist concentreert het geluid van de F-35 zich nu vooral nog rond Volkel en Leeuwarden. Dat blijft ook zo, alleen wordt het gebruik straks wel meer gespreid. De vestiging van de vliegtuigen is dus niet permanent, maar voor bijvoorbeeld oefeningen of als er vliegtuigen van andere landen naar Nederland komen om te oefenen.

Defensie wil graag spreiden omdat daarmee bijvoorbeeld overlast van geluid ook eerlijker wordt verdeeld, vertelt Wijninga. Mochten de vliegtuigen in Flevoland komen dan gaat het of om 2300 start- en landingen per jaar of om 1150 start- en landingen. Dat zijn ongeveer 44 of 22 start- en landingen per week.

Onderzoek Defensie
Defensie heeft al iets bekendgemaakt over de geluidsoverlast die in Lelystad te verwachten is. Uit de eerste onderzoeken blijkt dat bij Lelystad Airport het minste aantal woningen geluidsoverlast ondervinden door de komst van de jachtvliegtuigen. Na Lelystad Airport volgt Groningen Airport Eelde. De rapporten met informatie zelf zijn nog niet verschenen, die komen naar buiten als duidelijk wordt op welke locatie ingezet wordt door defensie.

In Flevoland gaat het dus om het minste aantal woningen, maar er zijn dus wel woningen die geluidsoverlast gaan ondervinden.

Lees ook: Een superkazerne onder zeeniveau, is dat wel zo handig?