Meta, Anne Faber en Wilders: wandelend door 18 jaar burgemeesterschap van Gerrit Jan Gorter

ZEEWOLDE • Zo 12 januari 2025 | 18:00 • Zondag 12 januari 2025 | 18:00

De zwart lederen schoenen maken plaats voor donkere wandelschoenen. De veters zitten hoog vastgeknoopt. Het liefst loopt Gerrit Jan Gorter de hele dag door Zeewolde. Wandelen is een passie van de burgemeester. Hij heeft zo zijn favoriete routes. Het centrum, het strand, de bossen en de nieuwbouw. Gorter gaat praktisch overal te voet heen. Maar na 18 jaar wandelen door Zeewolde, neemt de burgemeester afscheid van de gemeente.

Gerrit Jan Gorter werd op 15 januari 2007 burgemeester van Zeewolde. Hij weet nog precies hoe het dorp een jaar eerder in beeld kwam. Gorter sloeg het vakblad Binnenlands Bestuur open. Hij zag daar twee vacatures in staan voor een burgemeesterspost. Eén in buurgemeente Ommen en één in Zeewolde. Voor Gorter is er geen twijfel. Hij schrijft een sollicitatiebrief voor de functie in Zeewolde.

De wethouder uit Raalte wilde naar het nieuwe land. Met zijn vrouw bracht hij een bezoek aan het dorp. En ook tijdens het burgemeesterschap bleef het goed voelen om in Zeewolde te blijven. "Op een gegeven moment zei mijn vrouw zelfs; hier gaan we niet meer weg Gerrit Jan!"

Op 15 januari 2007 wordt Gerrit Jan Gorter de vijfde burgemeester van Zeewolde.

Beginnen met ontgiften
Wat het burgemeesterschap van Gerrit Jan Gorter heeft vormgegeven, is de omgang met elkaar. En dan niet ten goede. In de begintijd van Gorter is de Zeewolder politiek gebrouilleerd. Ruzie en wantrouwen bepalen de sfeer in het politieke hol van de leeuw. De situatie wordt omschreven als 'giftig'. Om politieke stabiliteit terug te krijgen moeten er zogenoemde 'ontgiftingssessies' komen.

Gorter dacht dat de situatie met zijn aantreden was verbeterd, maar hij kreeg binnen een jaar te maken met een collegecrisis. "De wonden kon je al heel snel zien", vertelde Gorter in het televisieprogramma Over Flevoland Gesproken. Als burgemeester leverde Gorter een bijdrage aan het proces door veel te praten. Sindsdien is er tussentijds geen college meer gevallen in Zeewolde.

Kast vol herinneringen
Voor de wandeling door Zeewolde begint, loopt de burgemeester langs een lange, lage kast in zijn werkkamer. Het staat vol met boeken. Bovenop liggen herinneringen aan 18 jaar Zeewolde. Van mok van het Fluitketelschuiven tot klompen en petten. Tussenin staan allemaal foto's. Op sommigen is de koninklijke familie te zien. Trots is de burgemeester op het scoutingland dat in Zeewolde is geopend door koningin Maxima. "We zijn het scoutinghart van Nederland. Dat moeten we zo houden."

azc Zeewolde 'is een succesverhaal'
In september 2015 staat een 'gewone' raadsvergadering gepland. Gesproken wordt over de mogelijke komst van een azc. Een meerderheid lijkt voor het plan. De vraag is alleen hoeveel asielzoekers mogen komen. Worden het er 600 of 900? Dergelijke vergaderingen komen overal voor, maar Zeewolde komt met de raadsvergadering in het landelijke nieuws. Eén van de insprekers is PVV-voorman Geert Wilders.

"Geert dacht: ik ga naar Zeewolde en de victorie begint in Zeewolde." vertelt burgemeester Gorter. Hij kan zich nog goed herinneren dat het inspreekverzoek van Wilders binnen kwam. In het gemeentehuis werd nog geopperd of men Wilders kon weigeren. "Waarom zal ik hem weigeren? Iedereen mag inspreken", vervolgt Gorter. "Voor hem gelden de zelfde regels die wij hebben. Dus heeft hij zich als zesde aangemeld, dan is hij als zesde aan de beurt."

Geert Wilders in de raadszaal

ANP
De voor- en tegenstanders van het azc worden om en om in de raadzaal geplaatst door de burgemeester. Bezoekers kunnen in de oude brandweerkazerne de raadsvergadering volgen. Daar is een groot scherm neergezet. De burgemeester verwachtte veel toeschouwers omdat op twitter werd opgeroepen om naar Zeewolde te gaan als je het niet eens bent met de komst van een azc.

Omdat er veel insprekers waren die avond, kon de pers in een andere ruimte interviews opnemen met de insprekers. Ook Geert Wilders ging naar deze andere zaal voor een gesprek met de aanwezige pers. "En hij kwam daarna niet terug. Dus er komt een debat met de gemeenteraad na alle insprekers. De enige die niet terugkwam was meneer Wilders. Dat heeft hem geen goed gedaan."

Het asielzoekerscentrum kwam uiteindelijk in Zeewolde. Het college van burgemeester en wethouders kiest voor de opvang van 600 asielzoekers op die plek. Nu terugkijkend noemt Gorter het een succesverhaal een een voorbeeld-azc. "Dat mag ook wel verteld worden."

Anne Faber
Het meest schokkende tijdens het burgemeesterschap van Gorter is de moord op Anne Faber. De 25-jarige vrouw maakte een fietstocht bij Utrecht, maar kwam niet thuis. Na weken zoeken werd het lichaam gevonden in het Horsterwold. Ze werd vermoord door Michael P., een eerder veroordeelde zedendelinquent uit Zeewolde.

Anne Faber

Burgemeester Gerrit Jan Gorter heeft die periode helder voor de geest. Lange tijd is onzeker wat er met Anne Faber is gebeurd. Haar vermissing domineert het nieuws. De naam Michael P. is begin oktober 2017 dan ook nog niet bekend.

Op maandagavond 9 oktober 2017 wordt in het NOS-journaal verteld dat een man is aangehouden die eerder is veroordeeld voor de verkrachting van twee meisjes in Nijkerk. De man wordt behandeld in een psychiatrische kliniek in Den Dolder. Burgemeester Gorter weet direct om wie het gaat. "Toen dacht ik; ja wacht even! Die ken ik. Die komt uit mijn dorp."

Gorter pakt de telefoon en begint direct te bellen met de gebiedsofficier van justitie en de politiechef. "Toen ging het balletje rollen hier in het dorp". Burgemeester Gorter wil en moet meehelpen met het vinden van Faber. De jonge vrouw is even oud als zijn eigen dochter. Diezelfde avond is er nog overleg met de instanties.

Rond Baarn en Paleis Soestdijk wordt gezocht. Ook in Den Dolder wordt druk onderzoek gedaan rond de kliniek van Aventurijn. Het is bij de instanties bekend dat Michael P. de rode auto van zijn moeder gebruikt en ook in Zeewolde was. "We kregen heel veel informatie, heel snel."

Volgens Gorter was de landelijke media nog druk rond Utrecht en Den Dolder, terwijl de onderzoekers er rekening mee hielden dat de vermiste vrouw in Zeewolde kon zijn. "We hebben ook aan alternatieven gedacht. Zou hij haar in een woning kunnen hebben? Alles in de hoop dat ze nog zou leven."

Nulderpad in het Horsterwold

ANP
Horsterwold
Die hoop vervliegt. De politie begint met zoeken in de Stille Kern, maar dat raadt de burgemeester af. "Die plek die jullie hebben bedacht, dat is geen logische plek. Te veel publiek", vertelt de burgemeester. Gorter maakt zelf een overzicht waar de speurders beter kunnen zoeken. Op aanwijzingen van verdachte Michael P. wordt het levenloze lichaam van Anne Faber gevonden in het Horsterwold, in de buurt van het Nulderpad.

De dag dat Anne Faber werd gevonden in Zeewolde staat bij burgemeester Gorter in zijn geheugen gegrift. Kort na de vondst wordt de burgemeester gebeld door zijn vrouw. "Het was een hele rare dag. Ik kreeg die ochtend ook een telefoontje dat mijn schoonmoeder plotseling overleden was." Naast een heftige situatie in zijn dorp, heeft burgemeester Gorter ook privézaken te regelen.

De persconferentie over de vondst van Anne Faber

ANP
Die avond wordt een persconferentie gehouden in het gemeentehuis van Zeewolde. Cameraploegen uit het hele land verzamelen in de raadzaal. Gerrit Jan Gorter zit daar met een dubbel gevoel. Hij moet die dag flink schakelen. Kort voor het begin van de journaals heeft Gorter zijn dochter gebeld om te vertellen dat haar oma is overleden.

Het verdwijnen van een datacenter
Een akker met spruitjes. Het is de plek naast industrieterrein Trekkersveld waar internetgigant Meta een datacenter wilde bouwen. Met de nadruk op wilde. Het moederbedrijf van Facebook en Whatsapp trok zich terug uit Zeewolde. Nu ligt daar veertig hectare grond klaar voor andere bedrijven.

Zo had het gebied er uit kunnen zien

Burgemeester Gorter kijkt over de landerijen uit. "Wij gaan hier trekkersveld IV ontwikkelen", vertelt hij trots. Wat er komt, zal de tijd leren. Het wordt in ieder geval geen datacenter van Facebook. In een tijdsbestek van een paar jaar is er veel geschreven en gezegd. De emoties daarover zitten de burgemeester nog steeds hoog. Hij noemt het een trieste periode.

"Ik ben degene geweest die zich nooit heeft uitgelaten in positieve of negatieve zin over Meta. Dat is mijn taak ook. Ik wist hoe gevoelig het lag in mijn gemeenteraad." De burgemeester voegt er aan toe dat het niet de gemeenteraad is geweest die Meta een halt toe heeft geroepen, maar dat het techbedrijf zelf besloot zich terug te trekken.

Verkiezingen
De mogelijke komst van een datacenter moest niet politiek gaan worden. Dat was de uitdrukkelijke wens van Gorter. Dat werd het wel. Het toelaten van een datacenter werd hét onderwerp bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. Massaal werd gestemd op de twee partijen die fel tegenstander zijn. Leefbaar Zeewolde kreeg zelfs een absolute meerderheid in de gemeenteraad.

"Twee jaar lang zijn er allemaal besluiten genomen in positieve zin door de gemeenteraad en het college. Aan het eind, in het kader van de verkiezingen en de mediahype die daar omheen kwam is het finaal mis gegaan." De goede verhoudingen in het gemeentehuis van Zeewolde waren hierdoor 'verziekt', concludeert Gorter.

De oorzaak van het gedoe kan Gorter eenvoudig aanwijzen. "Politiek Den Haag heeft het hier naartoe gehaald. Op initiatief van het kabinet heeft men gekeken naar Zeewolde. En door toedoen van het kabinet is het niet doorgegaan doordat er een minister in een keer zijn keutel introk. Laten we wel wezen, daar ligt de oorzaak."

De situatie rond Meta in Zeewolde zorgt voor flinke lessen die te trekken zijn. Het belangrijkste daarbij zijn timing en openheid vindt Gorter. "Zorg er voor dat je nooit voor verkiezingen zo'n gigantisch dossier op de agenda van de raad zet. En zorg er voor dat je iedereen daar in meeneemt." Volgens Gorter was het te lang onduidelijk dat Meta naar Zeewolde wilde komen. Hierdoor gingen mensen zoeken en werden ze te lang in onzekerheid gehouden, concludeert de burgemeester.

"Als we eerder hadden gezegd dat het voor Facebook was. Als we niet vlak voor de verkiezingen dit soort cruciale besluiten hadden willen nemen, dan weet ik niet hoe het dan verlopen was." Dan had er volgens Gorter een datacenter in Zeewolde kunnen staan.

Terug naar Raalte
"Ik heb besloten om in ieder geval een paar maanden even niks te doen." Gorter wil terug verhuizen naar Raalte om zijn opvolger in Zeewolde niet in de weg te lopen. In zijn huis daar moet de burgemeester aan de bak met klussen en schilderen.

De gemeenschapszin in Zeewolde gaat burgemeester Gorter het meest missen van Zeewolde. "Het is een dorp waar de bevolking nog steeds heel actief is in allerlei verenigingen. Waar je fantastisch leuke evenementen hebt. Waar je als burgemeester ook gewoon als inwoner aan mee kan doen."

Direct schiet bij de burgemeester 'Zeewolde Winterworld' te binnen. Dan wordt het Open Nederlands Kampioenschap Fluitketelschuiven gehouden waarbij Gorter sinds jaar en dag de scheidsrechter is. Op de vraag of dit het hoogtepunt is van zijn burgemeesterschap "Ja, eigenlijk wel", zegt Gorter met een lach en een dikke knipoog.
Hanneke Gorter
Na achttien jaar zet Gerrit Jan Gorter een streep onder zijn burgemeesterschap. Dat besluit nam hij een paar jaar geleden samen met zijn vrouw. Pas in het voorjaar van 2024 maakte de burgemeester het besluit wereldkundig. Hanneke Gorter, de vrouw van de burgemeester, overleed in de zomer van 2023. Ze was al langere tijd ziek.

"We hadden graag samen dit willen afronden. Dat is ons niet gegund", vertelt de burgemeester. Het veranderde niet in zijn besluit om te stoppen als burgemeester van Zeewolde. "Ik doe wel wat ik met haar heb afgesproken. Daar hou ik me aan."

"We hebben heel veel dingen hier samen gedaan en enorm genoten", voegt de vertrekkend burgemeester toe. "Echt hele mooie herinneringen allemaal."

Hanneke en Gerrit Jan Gorter in 2007

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel