omroep flevoland

Het is een realistisch scenario dat de Lelylijn-spoorverbinding met Noord-Nederland er vanwege de hoge kosten niet komt. In dat geval moeten kabinet en regio goed nadenken hoe de verschillen tussen Noord-Nederland en de rest van het land niet te groot worden.

Dat zeiden de projectdirecteur en adviseur van het project Lelylijn woensdag tijdens een presentatie aan Provinciale Staten.

Projectdirecteur Stijn Lechner presenteerde in september een rapport, waaruit blijkt dat de aanleg van de Lelylijn tussen de 8,2 en 17,2 miljard euro kan gaan kosten. Een snelle spoorverbinding van Lelystad naar Groningen via Emmeloord, Heerenveen en Drachten wordt geschat op 13,8 miljard euro.

Spelregels
Lechner hield de Statencommissie voor dat volgens de huidige spelregels 75 procent van het benodigde geld gegarandeerd moet zijn, voordat een project kan doorgaan. "Dat komt neer op 10 miljard die in eerste instantie nodig is. Al is het niet morgen nodig, je kunt ook jaarlijks geld apart zetten," aldus Lechner.

"Er is nu 3,4 miljard gereserveerd, dus er is nog zo'n zes miljard nodig. Dat geld is er niet zolang het kabinet vasthoudt aan de 75-procents spelregel. Is het kabinet bereid die spelregel los te laten?"

Staatssecretaris Chris Jansen (Infrastructuur) zei vorige week in de Tweede Kamer dat hij aan de 75-procents regel wil vasthouden. Als hij zou afwijken, dan staan er tal van andere projecten in de rij die ook een uitzondering willen.

De vraag is dus waar het kabinet op korte termijn zes miljard vandaan haalt en hoeveel Rijk en regio kunnen bijdragen. Lechner gaf aan dat het gebruikelijk is dat 90 procent door het Rijk en de regio (provincies en gemeenten) worden betaald. "Waarbij duidelijk is dat de regio zo'n grote bijdrage nooit kan leveren. Het zou mooi zijn dat provincies en gemeenten meebetalen, naar draagkracht."

Europa
Hoewel de Lelylijn sinds december op een lijstje staat van de Europese Unie voor toekomstige spoorverbindingen en mogelijk ook geld uit het zogeheten TenT-fonds kan krijgen, moet de Lelylijn zich volgens Lechner niet rijk rekenen.

"De ervaring van eerdere projecten leert dat de EU nooit meer dan 10 procent bijdraagt en pas nadat er een besluit over het project is genomen," aldus Stijn Lechner.

Ook is nog lang niet zeker dat de Lelylijn vanuit Groningen wordt doorgetrokken naar Bremen en Hamburg. "Er is voor deze verbinding niet echt een grote potentie. Bovendien kost de aanleg naar schatting negen miljard euro, dat is dus bijna net zoveel als de Lelylijn zelf", zegt de projectdirecteur. Internationaal gezien lijkt de Lelylijn meer reizigers op te leveren richting Brussel en Parijs.

6 november
Volgende week is er overleg van de Stuurgroep Lelylijn met de betrokken provincies en gemeenten. Op 6 november bespreken minister Barry Madlener en staatssecretaris Jansen het project met bestuurders uit de provincies.

Naar verwachting besluit het kabinet dan direct of de Lelylijn naar een volgende fase gaat. In deze zogeheten verkenningsfase zullen de haalbaarheid en varianten van het project verder worden onderzocht.

Of het project haalbaar is, wordt dan uitgezocht in een maatschappelijke kosten/batenanalyse. Die viel eerder voor de Zuiderzeelijn negatief uit, waarop het toenmalige kabinet er een streep door zette. "Ik geef u op een briefje dat de score voor de Lelylijn ook negatief uitpakt. Maar het gaat er om hoe Noord-Nederland er in 2050 uit moet zien en wat we daar voor over hebben."

Huizen en banen erbij door komst Lelylijn
De projectorganisatie heeft berekend dat er door de Lelylijn in Noord-Nederland tot 2050 tussen de 55.000 en 115.000 extra woningen en 3.000 tot 70.000 extra banen kunnen bijkomen. Voor Noordoostpolder gaat het om 8.000 tot 15.000 extra huizen en 10.000 tot 12.000 banen. In Lelystad zou het gaan om 25.000 tot 40.000 huizen en 15.000 tot 25.000 banen.