Het fatale lot van Urker krijgsgevangene Pieter Romkes bij de Birma-spoorlijn

URK • Wo 14 augustus 2024 | 20:53 • Woensdag 14 augustus 2024 | 20:53

Op het oorlogsmonument op Urk staat de naam van Pieter Romkes. Hij is vermoedelijk de enige 'Flevolander' die in de Tweede Wereldoorlog buiten Europa is omgekomen. Romkes was gestationeerd in toenmalig Nederlands Indië als soldaat bij het Koninklijk Nederlands Indisch Leger, beter bekend als het KNIL.

Pieter Hoekstra van Stichting Urk in Oorlogstijd dook in het leven van de omgekomen dorpsgenoot. Bij het oorlogsmonument op Urk wijst Hoekstra de naam van Romkes aan.

De hoop om in Nederland of op Urk een toekomst te hebben, was Romkes kwijtgeraakt. De Urker zocht zijn geluk in Nederlands-Indië, vertelt Pieter Hoekstra.

Voor de toen 27-jarige Romkes was het een logische stap om zijn diensttijd in 1932 te beginnen als koloniaal vrijwilliger. Hij kwam bij de pantserafdeling terecht en in 1935 vertrok hij naar Indië. In die tijd gingen meer jonge mannen voor hun diensttijd naar 'het vaderland overzee'. Het werk beviel Romkes wel.

In 1938 was het contract van de Urker afgelopen en hij tekende bij voor zes jaar. "Dat was heel normaal in Indonesië", voegt Hoekstra toe.

Krijgsgevangen
In de jaren '40 veranderde de wereld. Duitsland bezette Nederland en Japan viel Nederlands-Indië binnen. Op 9 maart 1942 capituleerde het KNIL en viel het land onder Japans gezag.

"Alle soldaten werden automatisch krijgsgevangen gemaakt door de Japanners", legt Hoekstra uit. Dat betekende dat Romkes in erbarmelijke omstandigheden terechtkwam.

Hoekstra vertelt dat de Japanners weinig op hadden met gevangengenomen soldaten. "Ze beschouwden alle krijgsgevangen eigenlijk als zwakkelingen. Ze mochten doen met de krijgsgevangen wat ze wilden." De Conventie van Genève was voor de Japanners niet belangrijk, concludeert Hoekstra.

Birma-spoorlijn in Thailand
De Japanners brachten veel krijgsgevangenen naar Thailand. Daar werden ze tewerkgesteld aan de Birma-spoorlijn. Vanuit Thailand werd een ruim vierhonderd kilometerslange spoorverbinding gemaakt dwars door de jungle naar Birma. Het werken hieraan was ook het lot van de Urker.

Pieter Romkes heeft de ziekte malaria gehad en was nog verzwakt", vertelt Hoekstra. "Hij had meer risico om om te komen in dit klimaat. En dat is zijn noodlot geworden."

De geboren Urker werd zieker en overleed op 23 april 1943 in Chungkai, Thailand. De doodsoorzaak was dysenterie, een gevreesde kampziekte. Het lichaam van deze Urker ligt nog steeds in Thailand begraven.

Lange tijd weet de familie van Romkes op Urk niet wat er met hun Pieter is gebeurd. In 1945 kreeg zijn broer Lub Romkes eindelijk bericht van het Rode Kruis. In de brief staat dat Pieter Romkes twee jaar eerder was overleden in Thailand.

Op donderdag 15 augustus zendt Omroep Flevoland een samenvatting uit van de Flevolandse Indië-herdenking. In het Bos der Onverzettelijken in Almere wordt voor de zesde keer een Flevolandse ceremonie gehouden. De uitzending begint om 20:00 uur en is te zien op Omroep Flevoland.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!