De herdenking in Dronten bestaat 60 jaar, bekijk hier de oude beelden terug

DRONTEN • Zo 28 april 2024 | 11:39 • Zondag 28 april 2024 | 11:39

Het is 4 mei 1964. De Tweede Wereldoorlog is negentien jaar voorbij. In Dronten wordt voor het eerst een kleinschalige ceremonie gehouden. Deze kleine herdenking in het nieuwe polderdorp zou uitgroeien tot een van de grotere ceremonies in Nederland. In dit verhaal struinen we door 60 jaar herdenken in Dronten.

Een vlaggenmast omringd door hekken. Meer was het niet in 1964. Voor de organisatoren van destijds ontbreekt het in Dronten aan een echt monument.

De luchtoorlog
De heer Voerman uit Kampen was bij de herdenking in Dronten aanwezig. Hij kwam met het idee voor een monument voor de slachtoffers van de luchtoorlog. Het plan voor een monument met een propeller was geboren.

Bij een boerderij aan de Elandweg stond een propeller voor het huis. Het was een restant van de Lancaster ED357 die in de Tweede Wereldoorlog was neergeschoten. Besloten werd om deze propeller te gebruiken als nieuw oorlogsmonument. Bij de herdenking van 1965 werd het Vliegersmonument onthuld.

Scouting
Naast een nieuw monument zijn er meer veranderingen. De Flevo-scouts helpen mee met de ceremonie. Tot op de dag van vandaag helpt de scouting mee met het plaatsen van de kransen.

De Brit Mick Smith is op vakantie in Nederland. Hij komt per toeval achter het Vliegersmonument in Dronten. Het spreekt hem direct aan omdat hij zelf ook airgunner is geweest.

Een jaar later is Smith de eregast bij de herdenking. Hij is uitgenodigd door burgemeester Eppo van Veldhuizen. Sindsdien is Dronten het middelpunt voor airgunners geworden.

De propeller van het monument houdt de gemeente bezig. In 1980 vindt een medewerker van de gemeente Dronten Bill Pingle. Hij is het enige nog in leven zijnde bemanningslid van de Lancaster ED357. Hij onthult de straatnaamborden van de straten die vernoemd zijn naar zijn collega’s van de Lancaster.

1980 is ook het jaar dat voor het eerst een bevrijdingsvuur wordt ontstoken.

De Dronter jeugd trekt massaal naar zwembad Overboord. In 1981 wordt daar voor het eerst een zwemwedstrijd gehouden. De prijs; vermelding op het airgunnersschild en een wisseltrofee. Tot op de dag van vandaag wordt de zwemwedstrijd gehouden.

Steeds meer Britse airgunners weten Dronten te vinden. Op het hoogtepunt komen er 150 airgunners naar Dronten. In 1984 brengt prins Bernhard een bezoek aan Dronten en gaat hij in gesprek met de Britse gasten.

Het plein is stil. Eddy Schraa blaast de Last Post op zijn trompet. Het is voor de veertienjarige Schraa de eerste keer dat hij het signaal voor de twee minuten stilte mag spelen. In 2024 blaast Schraa voor de 35e keer de Last Post.

Airgunner George Hart en zijn vrouw Irene komen jaarlijks naar Dronten. Ze logeren bij Kees en Nellie Bijlsma. Zo ook in mei 1985. Maar in dat jaar gaat het mis. George heeft hartproblemen en hij wordt met spoed opgenomen in het ziekenhuis. Dat betekent dat hij na dodenherdenking niet kon terugkeren naar Engeland. De gemeente Dronten en het gastgezin hebben George, toen het beter met hem ging, weer naar huis gekregen.

George Hart is weer van de partij in Dronten. Hij is de gemeente en zijn gastgezin dankbaar voor hun hulp. Als dank introduceert hij de 'George Hart Trophy', een tennisprijs voor aanstormend tennistalent. Hart logeerde bij de Kees Bijlsma, de toenmalig voorzitter van de Dronter tennisvereniging. De eerste editie worden gewonnen door Marcel Moutarde en Karlien Bijlsma.

Het Vliegersmonument verhuist naar de huidige plek. Ook wordt het monument vernieuwd met panelen van natuursteen en bestrating in de contouren van Flevoland.

2010 is het jaar dat stil wordt gestaan bij 65 jaar bevrijding. De airgunners in Dronten krijgen een herinneringsspeldje opgespeld door burgemeester Aat de Jonge. Dit gebeurt tijdens een rondvaart over de Randmeren.

In het jaar dat 75 jaar vrijheid wordt herdacht, is het Meerpaalplein voor het eerst leeg. Burgemeester Jean Paul Gebben, zijn vrouw en leden van het herdenkingscomité staan in een grote leegte. Het coronavirus heeft Nederland in z’n greep. Grote herdenkingen worden afgelast. Geen publiek, geen orkest en geen airgunners.

De herdenking op het Meerpaalplein wordt weer als vanouds gehouden. Ron Powers is de laatste nog in leven zijnde airgunner. De gezondheid van de 97-jarige Britse veteraan is broos. Toch wil Powers nog één keer naar Dronten komen. Het werd ook zijn laatste bezoek. In de zomer van 2022 overleed Powers.

Een herdenking zonder airgunners. Lang werd dit moment verwacht. De 4 mei-stichting wil op een nieuwe, eigentijdse manier stilstaan bij het verhaal van de airgunners. Dat gebeurt door de komst van de Schotse geschiedenisleraar Dave Clarke.

Een van de bemanningsleden van de Lancaster ED357 zat op de school waar Clark tegenwoordig lesgeeft. Een uitwisseling tussen het Almere College in Dronten en het Stewarts Melville college is het resultaat. In 2023 zijn voor het eerst Schotse leerlingen aanwezig bij de herdenking op het Meerpaalplein.
Bekijk hier het uitgebreide verhaal over William Ward.

In 2024 staat Dronten stil bij 60 jaar herdenken. Traditiegetrouw wordt dodenherdenking ook dit jaar rechtstreeks uitgezonden bij Omroep Flevoland.

Met dank aan:
4 mei stichting Dronten, Historisch Dronten, Het Flevolands Archief, VLOD

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!