omroep flevoland

De bewoners van zorgboerderij Zonnehoeve in Zeewolde werden aan hun lot overgelaten, kregen niet de zorg waar ze recht op hadden en moesten keihard werken. Dat laten meerdere ouders van cliënten weten aan Omroep Flevoland.

De zorgboerderij is begin deze maand op last van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd gesloten. Volgens de leidinggevende A. was dat te wijten aan een tekort aan personeel en ingewikkeldere wetgeving, maar ouders spreken dat tegen en schetsen een heel ander beeld.

Omroep Flevoland voerde de afgelopen weken gesprekken met vier ouders, twee bewoners en één oud-medewerker. Bovendien hebben drie andere ouders afzonderlijk van elkaar hun verhaal op papier gezet. "Het was een psycho-boerderij", is één van de omschrijvingen.

De Zonnehoeve is een commerciële zorgaanbieder voor twaalf cliënten met een Persoons Gebonden Budget (PGB). Die cliënten hebben een indicatie vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). Dat zijn mensen die niet op eigen kracht hun eigen problemen kunnen oplossen. De gemeente is verantwoordelijk voor deze personen. En er woonden ook cliënten met een indicatie vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) Beschermd Wonen. Daar vallen mensen onder met een handicap of een psychische aandoening. De cliënten kochten met hun PGB zorg in bij de Zonnehoeve.

Conflicten met personeel
Volgens de bewoners begonnen de problemen in 2019 toen A. de dagelijkse leiding kreeg over de zorgboerderij. Meerdere werknemers kregen het aan de stok met haar. Volgens hen wilde ze op Zonnehoeve leven als een commune; een woongemeenschap waar alles samen wordt gedaan.

Sommige medewerkers konden zich hierin steeds minder vinden en spraken daarover hun ongenoegen uit. Dat werd door de leidinggevende niet gewaardeerd en er ontstonden conflicten. Werknemers die de leiding hadden over verschillende onderdelen op de zorgboerderij vertrokken uiteindelijk.

De manager gaf daarvoor zelf als reden dat die werknemers de leiding van de zorgboerderij wilden ondermijnen, zo verklaart een oud-medewerker.

Manipulatie
Ook ouders herkennen dit beeld: "Ze manipuleert iedereen en trok alles naar zich toe", zo vertelt de moeder van een bewoner. "Ze paste appjes van mijn kind aan, zette mensen tegen elkaar op en trok mijn kind helemaal naar zich toe en zette andere mensen, bijvoorbeeld mij, zoveel mogelijk buitenspel."

Daarnaast vragen ouders, bewoners en oud-medewerkers zich af of de leidinggevende überhaupt de juiste papieren heeft om zorg te mogen verlenen aan cliënten.

De meeste bewoners kwamen op de Zonnehoeve wonen met de verwachting dat ze zouden meehelpen op de boerderij, waarbij ze begeleid zouden worden door een zorgmedewerker.

Maar volgens de ouders moesten de bewoners vol aan de bak, zonder enige professionele begeleiding. "Er heeft weleens een bewoner tot tien uur in de avond op de trekker over het land gereden. 'Nee' durfde hij niet te zeggen."

"Ze konden het niet aan en gleden daardoor terug"

Een ouder vertelt: "Toen mijn zoon op de Zonnehoeve kwam wonen, begon hij mee te helpen op de boerderij. Hij vond dat leuk om te doen. Maar al snel was het niet meer meehelpen, maar begon het steeds meer op werken te lijken. Het werk begon als een verplichting te voelen en dat zorgde ervoor dat onze zoon juist meer mentaal afgleed."

De oud-medewerker bevestigt deze verhalen: "De jongens werden overvraagd. Ze konden het niet aan en gleden daardoor terug."

Verloop zorgpersoneel
Het grote verloop van zorgpersoneel op de zorgboerderij zorgde voor nog meer onrust en instabiliteit bij de bewoners. Door complexe aandoeningen zijn de meeste bewoners gebaat bij continuïteit, vastigheid en structuur.

De ouders vertellen dat de Zonnehoeve wel veel goede zorgwerknemers heeft gehad, die vol liefde omkeken naar de bewoners en goede hulp boden. Toch hielden veel zorgmedewerkers het niet lang vol in de zorgboerderij aan het Priempad.

Onbetaalde rekeningen
Salarissen en facturen werden niet betaald, de werkdruk was te hoog en de tegenwerking van A. was groot. "Er was één medewerker waar de bewoners zo op gesteld waren en we zagen ook dat het door haar steeds beter ging met ze. Maar ook zij kreeg haar geld niet en heeft toen ook moeten beslissen dat ze niet meer door kon werken, terwijl ze het liefst wilde doorwerken. We hebben haar uiteindelijk zelf ingehuurd."

Een ouder vertelt dat zijn zoon uiteindelijk een zelfmoordpoging heeft gedaan, omdat hij daar niet meer gelukkig was. "Om één of andere reden is het hem gelukt om medicijnen te verzamelen. Die heeft hij uiteindelijk allemaal tegelijk genomen en hij moest met spoed naar het ziekenhuis. A. is toen met hem meegegaan en heeft ons pas de volgende dag ingelicht."

De oud-medewerker vindt dat onbegrijpelijk: "Het is verplicht dat als er een incident gebeurt, de ouders direct worden ingelicht"

Calamiteitentelefoon
Dat protocollen niet werden nageleefd, is bij de ouders en bewoners bekend. Zo is er bijvoorbeeld een calamiteitentelefoon aanwezig op de Zonnehoeve, een noodnummer dat bewoners kunnen bellen in geval van spoed.

Uit de verhalen komt naar voren dat het telefoonnummer meerdere keren is gebeld, maar dat er niemand oppakte.

In sommige gevallen, als de calamiteitentelefoon wel werd opgepakt, werd geadviseerd om een andere bewoner te roepen, zodat die de problemen kon oplossen. Bewoners die zelf cliënt zijn, kregen dus de verantwoordelijkheid om te helpen bij bijvoorbeeld een bewoner met een psychose.

Uit de gesprekken komt ook naar voren dat de zorgmedewerker van dienst niet op het erf van de zorgboerderij aanwezig was. Dat terwijl de meeste bewoners van de Zonnehoeve 24 uur per dag zorgbegeleiding nodig hebben.

Sommige ouders wilden ook weten wat er met het geld gebeurde dat werd betaald voor zorg, maar ook daar zou vaak een onduidelijk antwoord op gekomen zijn.

De Zonnehoeve kreeg voor sommige bewoners rond de vierduizend euro per maand. Waar dat geld naartoe is gegaan, blijft een mysterie voor de ouders. "Het ging in ieder geval niet naar zorg, want dat was er niet."

"Maar welke zorgmedewerker gaat überhaupt met een cliënt wiet kopen?"

Wiet kopen
Een andere ouder vertelt dat de leidinggevende bewoners manipuleerde en ze tegen hun ouders begon op te zetten. "Ik werd weleens opgebeld door mijn kind die mij helemaal uitvloekte. Dat ik A. met rust moest laten en een vreselijk mens ben. Terwijl ik had gezien dat mijn zoon onder toeziend oog van A. wiet had gekocht van een persoonlijk boodschappenbudget. Daar had ik A. een appje over gestuurd. Dat heeft ze zo verdraaid tegenover mijn zoon, dat ik de schuldige leek in het verhaal. Maar welke zorgmedewerker gaat überhaupt met een cliënt wiet kopen?" Eén ouder noemt A. een wolf in schaapskleren.

Schulden
Uit documenten die Omroep Flevoland in handen heeft gekregen is te lezen dat de Zonnehoeve meer dan 300.000 euro aan openstaande rekeningen heeft. Er is navraag gedaan bij verschillende schuldeisers. Al die bedrijven bevestigen dat de openstaande rekeningen kloppen.

De schulden variëren van enkele honderden euro's tot tienduizenden euro's. Uit de navraag is ook gebleven dat een paar bedrijven op een eigen manier hun openstaande schuld hebben geïnd. Zo zijn er voertuigen opgehaald.

Controle
De Zonnehoeve kreeg in 2021 al geregeld een toezichthouder van de GGD op bezoek, die de kwaliteit van de zorgboerderij onderzocht. In het GGD-rapport zijn meerdere punten benoemd waarop de Zonnehoeve een onvoldoende scoorde. Volgens de oud-medewerker is er door de leiding niets gedaan om deze punten te verbeteren.

In 2023 werd de zorgboerderij opnieuw geïnspecteerd, dit keer door de IGJ. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd constateerde ook tekortkomingen en gaf de zorgboerderij een paar maanden de tijd om die punten te verbeteren.

Begin 2024 is door de leiding een interim-team samengesteld. Dat team nam de zorgtaak van de Zonnehoeve over. Volgens de ouders liet A. zich die gehele periode niet zien op de zorgboerderij.

Het interim-team probeerde orde op zaken te krijgen, maar dat ging volgens de ouders niet makkelijk. "Ze kregen er de vinger niet achter waar het geld is gebleven."

Na alles wat de ouders met de leidinggevende hebben meegemaakt, zorgde die actie voor nog meer frustratie en onbegrip. Tot plots de volgende dag de IGJ weer op de stoep stond.

Die constateerde dat er geen gekwalificeerd zorgpersoneel aanwezig was op de zorgboerderij en besloot om per direct de zorg op de Zonnehoeve stop te zetten.

Hoe is het nu?
Van de twaalf bewoners die op de Zonnehoeve woonden, hebben inmiddels zeven een nieuwe zorgplek gevonden. De gemeenten Almere en Zeewolde, de GGD en het zorgkantoor zoeken nog een woonplek voor de vijf overige bewoners.

Ondertussen melden zich steeds meer schuldeisers op het terrein aan het Priempad, om spullen op te halen of openstaande rekeningen te innen, vertelt een bewoner. En A., die laat zich niet meer zien op het erf van de zorgboerderij.

Failliet
Daarbij is afgelopen dinsdag door de rechtbank in Lelystad het faillissement uitgesproken over de Zonnehoeve C.V. Dat is het bedrijf waar ook de zorg onder viel en waar het zorggeld aan werd betaald.

De ouders laten weten een turbulente periode te hebben meegemaakt en ze hopen dat het hoofdstuk Zonnehoeve snel afgesloten kan worden.

Over één ding zijn de ouders, oud-medewerker en bewoners het eens: "A. mag niet meer in de zorgsector werken."

Reactie van A.
Omroep Flevoland heeft leidinggevende A. om een reactie gevraagd. Zij stuurde de volgende schriftelijke verklaring:

Met grote bezorgdheid heb ik kennisgenomen van het persbericht over Zonnehoeve, waarin diverse beweringen en beschuldigingen zijn geuit die niet overeenkomen met de werkelijkheid.
Het is betreurenswaardig dat er zulke ernstige beschuldigingen worden geuit zonder een volledig beeld van de situatie te geven. Ik wil graag benadrukken dat mijn prioriteit altijd heeft gelegen bij het welzijn en de zorg van de bewoners van Zonnehoeve.

De aantijgingen van verwaarlozing, manipulatie en gebrek aan professionele zorg zijn ongegrond en schadelijk voor alle betrokkenen. Daarnaast wil ik benadrukken dat er al sinds 2018 regelmatig toezichthouders op Zonnehoeve zijn geweest, wat aantoont dat er altijd een streven is geweest naar naleving van de geldende kwaliteitsnormen. Deze toezichthouders hebben zeker hun bevindingen gerapporteerd, maar het is belangrijk op te merken dat de aanbevelingen en observaties altijd serieus zijn genomen en waar mogelijk zijn opgevolgd.

Mijn inzet voor de kwaliteit van zorg is altijd consistent geweest, ongeacht de aanwezigheid van toezichthouders. Ook wil ik duidelijk maken dat ik altijd heb gestreefd naar een veilige en ondersteunende omgeving voor alle bewoners van Zonnehoeve. Beschuldigingen van manipulatie en het bewust schaden van relaties tussen bewoners en hun families zijn volstrekt onwaar en zeer kwetsend.

Verder is het belangrijk te benadrukken dat de financiële situatie van Zonnehoeve complex is en niet uitsluitend te wijten is aan beleid. Ik heb altijd getracht transparant te zijn over financiën van de boerderij en heb alle vragen van ouders en belanghebbende serieus genomen.

Tot slot wil ik benadrukken dat ik mijn werk in de zorgsector altijd met integriteit en toewijding heb uitgevoerd. Het is mijn diepste wens dat de waarheid aan het licht komt en dat alle betrokkenen de ondersteunding krijgen die ze verdienen.