omroep flevoland

Als je Emmeloord binnenrijdt, staat het netjes onder alle plaatsnaamborden aangegeven: 'World Potato City'. Een verwijzing naar het goud van de gehele Noordoostpolder: de aardappel. Binnen Nederland, maar ook in het buitenland, neemt de gemeente in de wereld van de aardappel een zeer belangrijke plek in. In dit artikel lees je hoe Noordoostpolder de aardappelhoofstad van Nederland is geworden. 

In het tv-programma Tot op de Bodem onderzoeken Jaap van den Biesen & Marvin Hop waarom dingen in Flevoland zijn zoals ze zijn. Want, is hier niet over elke centimeter nagedacht?

Bekijk hier de aflevering van Tot op de Bodem over de aardappel:

Het is nog midden in de Tweede Wereldoorlog, in 1942, als de Noordoostpolder droogvalt. De polder moest er komen, omdat er dringend behoefte was aan meer landbouwgrond in Nederland. De bodem bestond uit vruchtbare, lichte klei. En die was ideaal voor de teelt van aardappelen. De eerste jaren werd er alleen volop graan verbouwd en ook riet gezaaid. Later werd de aandacht naar aardappelen verschoven.

Na de oorlog
De aardappel maakte in korte tijd een belangrijke ontwikkeling door. Begin jaren '50 bleek het bewaren van aardappelen in schuren een verbetering te zijn. Tot die tijd werden ze vaak in een kuil in een grond gegooid en afgedekt. Het bewaren in een schuur zorgde ervoor dat aardappelen beter bewaard konden worden en hun kwaliteit behielden.

Uit een onderzoek uit 1957 door het Landbouw-Economisch Instituut blijkt dat de aardappel na de Tweede Wereldoorlog en wat magere jaren een steeds winstgevender product is geworden. Het weet ook een hele sterke marktpositie te krijgen. Frankrijk, België en West-Duitsland waren ‘vrijwel geheel aangewezen op de import uit Nederland’.

Wist je dat: 
Emmeloord heeft zijn eigen aardappelfestival. Het plan voor het Pieperfestival ontstond omdat twee vriendengroepen in 1995 het jammer vonden dat er in de Noordoostpolder geen oogstfeest was. Beide vriendengroepen vormden later StEP, de Stichting Evenementen Promotie Noordoostpolder. Mogelijk werd 'Pieper' in de festivalnaam verwerkt, omdat Emmeloord de 'aardappelhoofdstad van de wereld' wordt genoemd. In 1998 was er trouwens een heuse bommelding op het Pieperfestival. Daarmee kwam er een abrupt einde aan een optreden van Imca Marina.

Eén van de eerste aardappelteelten in de Noordoostpolder in 1949:

Van aardappelen naar keten
Peter Oldekamp van aardappelbedrijf Agrico weet waarom na de jaren '50 de ontwikkeling van de aardappel een rappe vlucht nam, met name op het gebied van pootgoed. Pootaardappelen zijn aardappelen die weer de grond in gaan om er nieuwe van te laten groeien. De grond is goed en de grondkwaliteit misschien nog wel beter. Ook de ligging van de polder heeft een gunstig effect. Door water aan het westen is het lastiger voor aardappelluizen om zich te nestelen. Hiermee is de gehele kwaliteit van de pootaardappel erg hoog. 

Dat bracht ook de nodige bedrijvigheid met zich mee. Omdat hier zo'n groot gebied met dezelfde kleigrond lag, was het gebied ook interessant voor onderzoekers. Zij gingen kijken hoe ze de aardappel nog beter konden perfectioneren. Omdat er relatief veel agrarische bedrijven op een klein oppervlakte zaten, werd het ook interessant voor leveranciers van landbouwmachines. Ook keuringsdiensten en handelshuizen gingen zich steeds meer vestigen in de polder. In economische termen noem je dat 'de hele keten'. Alles van begin tot eind rond de aardappelteelt wist zijn weg te vinden naar de Noordoostpolder.

Cijfers uit 2022:
- Er waren 512 bedrijven die werken met aardappelen in Noordoostpolder.
- Bijna 17 procent van de grond is gebruikt voor de teelt van aardappelen in Noordoostpolder.
- In Flevoland werd 1.167.519 kilo aardappelen geteeld.

Jan Terwisscha van Scheltinga heeft het bedrijf al jaren geleden overgedragen aan zijn zoon Leo. Jan en Leo merken op het land weinig van het bestaan van 'World Potato City', maar de waardering voor hun product merken ze zeker. "Het is een erkenning voor al het werk dat alle boeren hier in de omgeving doen. Ze zijn hier uiteraard wel allemaal gekomen omdat de telers heel erg enthousiast zijn geweest al die jaren." Want zonder enthousiaste telers kun je ook geen enorme keten opzetten, is de visie van de aardappelteeltfamilie. 

Nog niet uitgelezen? Bekijk dan deze artikelen eens:

• Hoe een grasstrook (misschien) uitgroeit tot vakantieluchthaven 
• Flevoland was in de jaren '80 en '90 het film- en serieparadijs van Nederland
• Na 63 jaar uitsluitsel, staat de Poldertoren in het midden of niet?

Nog niet uitgekeken? Kijk hier de aflevering over Oud-Kraggenburg terug.