omroep flevoland

Tegen de 21-jarige Fokke V. uit Urk is bij de rechtbank in Lelystad dinsdag twee jaar celstraf geëist voor het in brand steken van de teststraat van de GGD. De helft van de geëiste celstraf is voorwaardelijk. De officier van justitie wil verder dat hem een proeftijd van drie jaar wordt opgelegd.

Tegen een 16-jarige jongen uit Lemmer die verdacht wordt van hetzelfde feit is 229 dagen jeugddetentie, waarvan 180 dagen voorwaardelijk, en een taakstraf van 120 uur geëist. De jongen is ook vervolgd voor een losstaande diefstal en vernieling.

De officier gaf tijdens de zitting aan voor de 21-jarige verdachte eigenlijk een hogere straf gepast te vinden, maar neemt in de eis mee dat V. verminderd toerekeningsvatbaar is vanwege zijn privésituatie. Zo is zijn vader overleden en heeft hij al jaren geen contact meer met zijn moeder. Ook heeft hij op Urk momenteel geen vaste woon- of verblijfplaats.

Spijt
V. betuigde tijdens de zitting spijt voor het in brand steken van de teststraat. "Het spijt me wat er is gebeurd, ik kan er niets aan veranderen", zei de verdachte bij aanvang van zijn strafzaak. De teststraat bij het Urker haventerrein werd zaterdagavond 23 januari in brand gestoken tijdens rellen. Aanleiding voor de rellen op Urk was het ingaan van de avondklok. Tientallen mensen gingen de straat op.

V. bezocht het protest met een 16-jarige medeverdachte. "Hij wilde graag naar het protest en liet me foto's ervan zien. Van het een kwam het ander. We waren best wel opstandig vanwege de avondklok. Het is uit de hand gelopen", vertelde V. de rechters. "Ik ben helemaal niet heilig hoor, ik doe wel eens verkeerde dingen, maar dit is wel schandelijk."

Geld geboden
De Urker ontkent dat hij het vuur aanwakkerde door een brandbare stof, mogelijk desinfecteermiddel, op de brandhaard te spuiten. Wel erkent hij dat hij autobanden heeft gegooid op een brandstapel in de buurt. Hij was in de veronderstelling dat ze van een omstander geld zouden krijgen voor het in brand steken van de teststraat. Maar van wie weet hij niet precies, dat aanbod hoorde hij via de medeverdachte. Het zou gaan om een bedrag van 500 euro, vertelde V. "Het was een impulsieve beslissing. Enkele seconden later renden we naar de teststraat. We hebben de keuze gemaakt ernaar toe te rennen en de deur open te maken. Daarna is de brand gesticht."

Volgens het OM is het politieonderzoek naar een door de verdachte genoemde 'Appie' - de man die geld zou hebben geboden- al snel doodgelopen. Het feit dat op camerabeelden te zien is dat verdachte V. na de brandstichting juichend de teststraat uit komt, doet vermoeden dat hij trots was op zijn daad. Dit blijkt ook uit chatberichten die verdachte dezelfde nacht nog verstuurde.

De medeverdachte van V. stond later op de middag voor de rechtbank. Die zaak werd achter gesloten deuren behandeld omdat hij minderjarig is.

Bijzondere omstandigheden
Volgens het OM is bij het bepalen van de strafeis rekening gehouden met de bijzondere omstandigheden. De teststraat was een bewust gekozen doelwit. Behalve dat de teststraat op Urk onbruikbaar raakte, werd ook het veiligheidsgevoel van vele GGD-medewerkers door het hele land aangetast. "Voor iedere medewerker van de GGD die zich inzet om de coronamaatregelen uit te voeren, is zo'n actie een mes in de rug. Maar ook op veel mensen die zich wel aan de maatregelen houden, heeft deze zinloze actie veel indruk gemaakt", aldus de officier van justitie.

De schade die ontstond aan de teststraat is door een groep Urker jongeren deels vergoed. Tijdens de zitting bleek dat de totale schade zo'n 46.000 euro bedraagt.

Derde verdachte
In de zaak is er overigens nog een derde verdachte, maar die stond dinsdag nog niet voor de rechter. Deze man uit Emmeloord was de eerste die na de teststraatbrand werd opgepakt, maar hij is al sinds woensdag 3 februari op vrije voeten. Volgens het Openbaar Ministerie zou de Emmeloorder extra brandstof aan het vuur hebben toegevoegd, toen de teststraat al in brand stond.