omroep flevoland

Het boek 'De Ontdekking van Urk' van de Vlaamse journalist Matthias Declercq is koud een dag uit en nu al toe aan de tweede druk. "De reacties zijn zo overdonderend en dat had ik helemaal niet verwacht", vertelt de schrijver. "Ik krijg zelfs foto's van schippers die het boek lezen midden op de Noordzee."

Wat gebeurt er als een Vlaming zich in een dorp vestigt dat vaak gezien wordt als een van de meest besloten en orthodoxe dorpen van de Nederlandse Biblebelt? In het boek De Ontdekking van Urk kom je erachter. Declercq woonde een half jaar lang op Urk. Met een open blik bekeek hij als buitenstaander de Urker samenleving. Hij hoopte de Urker te kunnen doorgronden. Hij denkt daarin geslaagd te zijn: "Ik ben in die tijd wel degelijk doorgedrongen tot het dorp en ben op dingen gestoten waar de buitenwereld geen weet van heeft."

Gesloten
Hij vervolgt: "De Urkers staan te boek als gesloten, dat is naar mijn mening niet het geval. Zij zijn heel open en gastvrij. Maar je zal nooit een Urker worden als je er niet bent geboren. Dat was ook niet mijn bedoeling. Ik ben een Gentenaar", lacht de schrijver.

Declercq vond een woonruimte bij een Urker gezin. En ook al werd hij gezien als buitenstaander, de Urkers zochten hem op. Geen onderwerp werd geschuwd. De Urkers spraken met hem - vaak op anonieme basis- over onderwerpen waar liever niet over wordt gesproken in het dorp. Drugsmisbruik, criminaliteit of mishandeling thuis. "Dat zijn zeer moeilijke onderwerpen. Je bent sociaal en economisch in het dorp met elkaar verbonden, dus over een aantal dingen wordt niet openlijk gesproken. Maar er is blijkbaar een soort nood om over taboes te spreken. Ik werd op een bepaalde manier een psychiater van het dorp."

Dirk Post
Tien jaar geleden bracht hij een eerste bezoek aan het voormalig Zuiderzee-eiland. Als jonge verslaggever van de Belgische krant De Morgen kreeg hij de opdracht een profiel te schrijven over het dorp. Aanleiding was de dood van de Urker tiener Dirk Post. "Ik liep daar rond en er waren ook andere journalisten. Ze zaten niet op mij te wachten, daar had ik ook alle begrip voor." Maar zijn fascinatie voor het dorp was geboren. "In België kennen wij dit niet. Een vissersdorp, een bijbelgordel."

Nederland
Volgens hem vertelt het boek niet alleen veel over Urk, maar ook over Nederland. Declercq: "Het gaat om identiteit, cultuur en om wie zijn wij en hoe staan wij in het leven." Urkers laten hem intussen weten dat zij blij zijn met het boek. Dat hen op een bepaalde manier een spiegel wordt voorgehouden. "Dankzij jou zien we hoe ons dorp in elkaar steekt. Ik ben geschrokken van de positieve reacties, ik had mij voorbereid op kritiek."

Declercq hoopt snel weer een bezoek te kunnen brengen aan Urk. De aangescherpte coronamaatregelen en de dieprode kleur van Flevoland op het coronadashboard van het RIVM, maken een bezoekje lastig. "Als het weer kan kom ik zeker. En dan is er volop koffie en chocolade, want de uitnodigingen van de Urkers komen binnen. Ik hoef mijn telefoon maar even te openen en ik heb weer vijftien nieuwe berichten."