omroep flevoland

Lelystad Airport kan alleen open voor vakantievluchten als de uitstoot van stikstof door de luchtvaart omlaag gaat. Dat staat in het advies van de commissie-Remkes aan het kabinet over de luchtvaart. Het advies zou woensdag verschijnen, maar is dinsdagavond uitgelekt.

Remkes vindt dat de luchtvaart, net als alle andere sectoren die stikstof uitstoten, moet bijdragen aan vermindering van de stikstofuitstoot. Als dat niet gebeurt, kan Lelystad Airport niet open en is verdere groei van Schiphol onmogelijk.

Het kabinet had het Adviescollege Stikstofproblematiek, ofwel de commissie-Remkes, gevraagd nog voor eind 2019 in plaats van in mei advies over de luchtvaart uit te brengen. Dit nadat Remkes in september voorstellen had gedaan voor de agrarische sector, bouw en verkeer. Het kabinet wilde het advies eerder, omdat het dit jaar besluiten wil nemen over de opening van Lelystad Airport, Schiphol en de toekomst van de luchtvaart tot 2050.

Wat heeft Remkes precies onderzocht?
Remkes heeft gekeken hoe groot het aandeel van de luchtvaart aan de stikstofuitstoot in Nederland nu precies is. Volgens onderzoeken van het RIVM is dat 0,1 procent. De commissie concludeert nu dat de uitstoot groter is, namelijk tussen de 0,7 en 1,1 procent. Dat is meer dan eerder was gedacht, maar volgens Remkes ook niet zoveel als tegenstanders vaak zeggen.

Hoe komt Remkes aan een hoger getal?
De 0,1 procent is berekend door alleen te kijken naar de stikstofuitstoot op luchthavens zelf en bij starts en landingen tot 900 meter hoogte (3000 voet). Remkes is het met actiegroepen eens dat ook de uitstoot boven 900 meter moeten worden meegenomen, inclusief van luchtverkeer dat op grote hoogte boven Nederland vliegt. Ook de uitstoot van deze vliegtuigen slaat immers neer: meestal in Nederland, maar ook over de grenzen. Volgens de adviescommissie is de uitstoot boven de 900 meter goed voor 0,5 tot 0,87 procent stikstofuitstoot. Tel daar de stikstof bij op die via vliegtuigen vanuit het buitenland naar Nederland komt, en dan komt de commissie onder de streep tot 0,7 tot 1,1 procent uitstoot.

Wat nu?
Deze hogere uitstoot dan tot nu toe berekend, heeft tot gevolg dat de luchtvaart volgens Remkes alleen kan groeien als de sector de stikstofuitstoot omlaag brengt. Remkes noemt daarbij overigens geen streefgetal.
Een halvering of decimering van het aantal starts en landingen bij luchthavens leidt weliswaar tot een vermindering van de uitstoot (met 5 mol per hectare per jaar), maar Remkes zegt dat "een dergelijke zeer ingrijpende reductiedoelstelling op de korte termijn voor de luchtvaartsector niet te verdedigen is."

De sector kan stikstofuitstoot op luchthavens beperken door bijvoorbeeld elektrische voertuigen te gebruiken bij de grondafhandeling. Nieuwe en schonere vliegtuigen, een bonus/malus voor vuile vliegtuigen, minder vliegen en anders vliegen (glijvluchten tijdens de afdaling) zijn andere mogelijkheden.
Remkes laat ook de deur open naar het salderen van uitstoot, waarbij de luchtvaart de stikstofuitstoot van andere vervuilers opkoopt en overneemt.

Wat is het gevolg voor Lelystad Airport?
De commissie-Remkes heeft goed geluisterd naar natuur- en milieuorganisaties en actiegroepen als Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL), maar ook naar Schiphol Group, Lelystad Airport, de KLM en tal van experts.
Remkes concludeert dat minister Cora van Nieuwenhuizen op zeer korte termijn een onafhankelijk onderzoek moet laten doen naar wat deze milieuorganisaties en actiegroepen aan gegevens en cijfers hebben aangedragen.

Door de uitspraak van de Raad van State van afgelopen mei over de stikstofuitstoot, moeten de luchthavenbesluiten voor Lelystad Airport en Schiphol opnieuw tegen het licht worden gehouden, zegt Remkes ook. Daarbij moet naar alle relevante factoren worden gekeken op de grond en in de lucht, ook boven de 900 meter.

Als het kabinet deze aanbeveling overneemt (wat onvermijdelijk is), kan minister Van Nieuwenhuizen onmogelijk op korte termijn een besluit over de opening van Lelystad Airport nemen. De Tweede Kamer heeft haar in december al opgedragen geen onomkeerbare besluiten te nemen totdat het advies van Remkes gereed zou zijn.