Komen hier straaljagers en rijden er straks legervoertuigen in Flevoland? 5 vragen en antwoorden

FLEVOLAND • Do 27 juni 2024 | 11:54 • Donderdag 27 juni 2024 | 11:54

Het ministerie van Defensie houdt donderdagavond een informatieavond over de plannen voor nieuwe krijgsmachtonderdelen in Flevoland. Defensie wil namelijk uitbreiden en heeft daarvoor ruimte nodig. De ogen zijn daarbij ook op Flevoland gericht, maar hoe groot is de kans dat Defensie hier komt? En wat voor gevolgen heeft dat?

Omroep Flevoland legde een aantal veelgestelde vragen voor aan Defensie en zet vijf vragen en antwoorden op een rij.

Hoe groot is de kans dat je straks legervoertuigen tegen gaat komen in Flevoland?
Op 15 december vorig jaar stuurde Defensie de Notitie Reikwijdte en Detailniveau naar de Tweede Kamer. Daarin staat wat de krijgsmacht allemaal nodig heeft om het eigen grondgebied en dat van andere bondgenoten te kunnen verdedigen.

Volgens Defensie is geloofwaardige afschrikking belangrijk, omdat de veiligheidssituatie in de wereld verslechtert. Defensie heeft door de oplopende internationale spanningen de komende jaren veel meer ruimte nodig. Die ruimte moet gebruikt worden voor onder meer oefeningen, munitieopslag en om bondgenoten door Nederland te verplaatsen.

De krijgsmacht heeft Flevoland voor meerdere onderdelen op het oog. Het gaat om een grote kazerne in Zeewolde of Biddinghuizen, een grootschalige munitieopslag in Dronten of Biddinghuizen, een springterrein waar militairen kunnen oefenen met explosieven in de buurt van de Ketelbrug of Lelystad Airport en een laagvlieggebied voor helikopters boven het Ketelmeer. Ook kijkt Defensie of Lelystad Airport gebruikt kan worden als basis voor F-35-straaljagers.

De mogelijke locaties voor een kazerne

De mogelijke locaties voor een munitieopslag

De mogelijke locaties voor een springterrein

Defensie zoekt in het hele land ruimte en wil de activiteiten graag spreiden. De krijgsmacht is nog niet vertegenwoordigd in Flevoland, op een zendstation in Zeewolde na. Volgens Defensie is het vestigen van activiteiten in het midden van het land ook handig vanwege de grotere arbeidsmarkt.

De kans dat je in de toekomst een grote stoet legervoertuigen door Flevoland ziet rijden is volgens Defensie dus reëel.

Stel, al die plannen gaan door in Flevoland, een provincie omringd door dijken en water. Wordt Flevoland dan niet een groot target? En hoe veilig is een munitieopslag?
Als er een kazerne in Flevoland komt worden de belangrijkste delen opgehoogd, heeft demissionair staatssecretaris Van der Maat van Defensie aangegeven. Hij zegt dat de beoogde locaties ook relatief 'hoog' liggen: zo'n anderhalve meter onder NAP. Andere delen van Flevoland liggen soms vier meter onder NAP.

Volgens expert Patrick Bolder van kennisinstituut HCSS is de kans op een aanval klein. In een mogelijke kazerne in Flevoland komen namelijk geen tanks, vliegtuigen of gepantserde voertuigen te staan. Het zijn vooral militairen die voedsel, munitie en brandstof brengen naar strijdende groepen en er zullen opleidingen worden gegeven, zegt hij. Dat is niet de eerste prioriteit bij een aanval, benadrukt Bolder. 

Lees ook: Een superkazerne onder zeeniveau, is dat wel zo handig?
Defensie stelt dat er de afgelopen tientallen jaren geen grote incidenten met munitiedepots geweest. Een nieuwe opslag moet net als alle bestaande depots voldoen aan alle veiligheidseisen en wet- en regelgeving. Volgens de krijgsmacht wordt daar ook onafhankelijk toezicht op gehouden.

"En juist voor het geval het onverhoopt mis mocht gaan zijn die veiligheidsvoorschriften en regels – zoals veiligheidszones - van belang", legt een woordvoerder uit.

Kunnen inwoners van Flevoland nog wel rustig in de achtertuin zitten, of worden zij straks opgeschrikt door knallen van een springterrein en overvliegende helikopters en straaljagers? 
Veel Flevolanders maken zich zorgen over overlast van de activiteiten van Defensie, bijvoorbeeld over het geluid. Ook de gemeente Dronten maakte zich zorgen, omdat de gemeente graag meer woningen wil bouwen om in 2050 tot 60.000 inwoners te kunnen komen.

Die woningen moeten ook aan de oostkant van Dronten komen, en volgens de huidige plannen, zouden die dan op 1,5 kilometer van een mogelijk munitiedepot aan de Hanzeweg komen.

Munitieopslag Hanzeweg

Volgens Defensie is het nog niet gezegd dat een munitiedepot in Dronten gaat komen. Die mogelijkheid wordt nog onderzocht, net als de mogelijkheid voor een laagvlieggebied voor helikopters. Die zoekt Defensie namelijk in het hele land.

Voor een laagvlieggebied zijn twee opties: of een heleboel laagvlieggebieden, waardoor het oefenen met helikopters gespreid kan worden en in deze gebieden nog andere ontwikkelingen mogelijk zijn, óf een beperkt aantal laagvlieggebieden waar nog maar weinig anders mogelijk is (om de trainings- en oefenwaarde te behouden). Ook daarin moet nog een keuze gemaakt worden.

Flevolanders maken zich verder zorgen over het geluid van straaljagers, die Defensie mogelijk wil stationeren bij Lelystad Airport. "Lelystad Airport is één van de civiele luchthavens die in beeld zijn voor medegebruik door Defensie", zegt een woordvoerder. "Mochten daar F35’s worden gestationeerd (voor tijdelijk of permanent gebruik) dan zal gekeken worden of er aanvullende maatregelen genomen moeten worden in de omgeving."

F-35 straaljagers

Wanneer weten we eigenlijk wanneer er echt iets gebouwd gaat worden? En kan de Lelylijn nog wel doorgaan?
Allereerst: de plannen van Defensie zijn nog niet definitief. Nu de locaties waar wordt gezocht bekend zijn, moet Defensie onderzoek doen naar de verdere mogelijkheden en gevolgen. Dat gebeurt in de zogeheten planMER. Daarin wordt volgens Defensie ook gekeken naar de waterveiligheid. Er wordt dan onderzocht wat de overstromingskans is op de verschillende locaties en wat daarvan de gevolgen zijn.

Voor het bouwen van een munitieopslag heeft Defensie een omgevingsvergunning nodig. Om zo'n vergunning te krijgen, moet er onder meer een 'kwantitatieve risico-analyse' gedaan worden. Daarin worden de effecten van een onverhoopte ontploffing berekend. Die gevolgen worden uitgedrukt in gevarencirkels A, B en C. Per cirkel is vastgelegd welke bebouwing en activiteiten zijn toegestaan om het risico zo klein mogelijk te houden. 

Verschillende Flevolandse gemeenten, waaronder Noordoostpolder en Dronten, maken zich ook zorgen om de aanleg van de Lelylijn. Zo zou het zoekgebied voor een springterrein bij de Ketelbrug ook precies op de route van tracés van de Lelylijn liggen. Bovendien ligt dat zoekgebied vlakbij Swifterbant.

Volgens een woordvoerder is Defensie zich goed bewust van het traject van de Lelylijn. Deze wordt meegewogen in het verdere onderzoek. Als het onderzoek een eind op dreef is, zal blijken of de locatie Swifterbant (Ketelbrug) wel of geen kansrijke onderzoekslocatie is voor een springterrein.

Springterrein Swifterbant

Voordat er echt iets gebouwd kan worden, moeten er nog allerlei onderzoeken en keuzes worden gemaakt. Het is lastig te zeggen wanneer alles klaar is, stelt Defensie. Het streven is dat het kabinet begin volgend jaar een klap op de plannen geeft.

"Sommige activiteiten zouden snel kunnen gaan – denk aan het in gebruik nemen van laagvlieggebieden, andere zaken duren langer zoals het eventueel concentreren van eenheden op een nieuwe locatie." In veel zoekgebieden liggen boerenbedrijven. "Als er daadwerkelijk een locatie gekozen wordt gaat Defensie tijdig het gesprek met hen aan", aldus de woordvoerder. "Tot dat moment zullen zij alle informatie via de website tot zich kunnen nemen.

Donderdagavond organiseert Defensie een informatieavond voor inwoners van Flevoland. Wat heb je eraan en hoe gaat het daarna verder? 
De informatieavond is in het Van der Valk Hotel in Almere. Defensie wil de inwoners informeren over de plekken waar de krijgsmacht wil bouwen, uitbreiden en oefenen. Tijdens de bijeenkomsten zijn de  eerste onderzoeksresultaten te zien. Wie naar de informatieavond wil, moet zich van tevoren wel aanmelden

Defensie wil op veel vragen antwoord geven tijdens de bijeenkomst. Toch geeft de krijgsmacht vooral zijn behoefte aan nieuwe ruimte aan. Pas als het kabinet de voorkeurslocaties vaststelt, kan Defensie de daadwerkelijke uitwerking van de plannen delen. 

Flevolanders kunnen hun zorgen, vragen en opmerkingen delen. "Die nemen we mee ter overweging, en eventueel opname in het planMER, bijvoorbeeld als blijkt dat we inderdaad iets over het hoofd hebben gezien", zegt een woordvoerder.

Na de zomer gaat Defensie verder met overleggen met de provincie, gemeenten en andere belanghebbenden. Uiteindelijk legt de krijgsmacht de voorkeurslocaties voor aan het kabinet. Die moet daar dan een beslissing over nemen op basis van het milieueffectenonderzoek, maatschappelijk draagvlak, bestuurlijk draagvlak en het defensiebelang.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel