omroep flevoland

Vanaf 2028 komen er meer verkeersvliegtuigen richting Schiphol over het gebied bij Harderhaven en Zeewolde. Ook komt hier een nieuw wachtgebied, waar vliegtuigen kunnen rondvliegen als het op Schiphol even te druk is. Dit is het gevolg van de herindeling van het luchtruim boven heel Nederland, waardoor bestaande routes iets naar het zuiden verschuiven.

Dat blijkt uit een schetsontwerp voor de herindeling dat minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) en staatssecretaris Tuinman (Defensie) vandaag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. De herindeling moet tussen 2028 en 2030 worden ingevoerd.

Waarom herindeling?
Al sinds 2017 liggen er voorstellen om het luchtruim opnieuw in te delen. Dat is vooral nodig om het oefengebied voor F-35 gevechtsvliegtuigen boven Noord-Nederland te vergroten. Deze toestellen hebben geavanceerde apparatuur aan boord, waarmee ze 40-50 kilometer ver kunnen "kijken".

Daarmee moet worden geoefend. Dit gebeurt voornamelijk op zes kilometer hoogte in een gebied boven de Noordzee ten noorden van de Waddeneilanden. Tegelijk vraagt Defensie extra ruimte boven Friesland, Groningen en Noordwest Drenthe.

De uitbreiding heeft gevolgen voor vliegroutes voor civiel verkeer van en naar Schiphol. Bestaande routes boven Flevoland, Overijssel, Drenthe en Gelderland verschuiven 5 tot 20 kilometer naar het zuiden.

Gevolgen voor Flevoland
Eerst de huidige situatie: vliegverkeer uit zuidoostelijke richting (Duitsland) daalt nu langs Zwolle en komt bij Elburg Flevoland binnen. Het vliegt langs Dronten naar een naderingspunt bij Lelystad met de naam ARTIP. Verkeer uit het noordoosten koerst via Swifterbant af op ditzelfde naderingspunt.

Dan de nieuwe situatie. In het schetsontwerp is het naderingspunt ARTIP verplaatst van Lelystad richting Harderhaven en Zeewolde. Vliegtuigen uit het zuidoosten komen over Gelderland bij Harderwijk/Harderhaven de polder binnen. Uit noordoostelijke richting dalen ze over Dronten en Biddinghuizen. Toestellen dalen geleidelijk vanaf grotere hoogte, wat brandstof bespaart en voor minder geluidsoverlast zorgt.

Naderingspunt
Een belangrijk gevolg van het zuidwaarts verschuiven van de routes en naderingspunt ARTIP is dat ook het bijbehorende wachtgebied verschuift. Dit gebied ligt nu tussen Lelystad en Swifterbant. Als de capaciteit van Schiphol beperkt is door bijvoorbeeld harde wind, kunnen vliegtuigen in dit gebied op 3.000 tot 2.100 meter hoogte rondjes vliegen totdat ze aan de beurt zijn. Het wachtgebied wordt niet heel vaak gebruikt.

Dit wachtgebied verschuift straks mee naar Zeewolde/Harderhaven. Het schetsontwerp geeft niet aan waar precies, maar waarschijnlijk is dat het zich oostwaarts uitstrekt richting het Veluwemeer. Vliegtuigen die dus bij Zeewolde/Harderhaven de polder binnenkomen, kunnen in het wachtgebied indien nodig rondjes vliegen.

Lelystad Airport en F-35
Deze veranderingen staan los van twee andere mogelijke ontwikkelingen: de mogelijke opening van Lelystad Airport voor vakantievluchten en de stationering van F-35 straaljagers.

Voor Lelystad Airport zijn al eerder vliegroutes ontworpen. Daarover ontstond vooral Gelderland en Overijssel de afgelopen jaren veel onrust. Deze routes kunnen maximaal 10.000 vliegbewegingen voor vakantievluchten verwerken. Mocht Lelystad ooit meer vluchten krijgen toebedeeld, dan moeten er nieuwe routes worden getekend.

"In de nieuwe luchtruimindeling is rekening gehouden met de inpassing van Lelystad Airport in het luchtruim," zegt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Dat herhaalt eerdere uitspraken dat "de bestaande routes zoals ze nu zijn gepubliceerd geen uitgangspunt zijn voor de nieuwe indeling van het luchtruim."

Staatssecretaris Tuinman van Defensie zegt dat er op detailniveau nog geen vliegroutes voor de F-35's in Lelystad zijn getekend. "Op dit moment ben ik daar nog niet mee bezig, omdat we nog werken aan de besluitvorming over waar extra F-35's worden gestationeerd. Die besluitvorming zal eind mei plaatsvinden in het kabinet."

Wel is al zeker dat F-35-vluchten passen in het Flevolandse luchtruim. "In het geval van Lelystad past het. Ik wil daar bij zeggen dat een F-35 toch echt heel anders is om binnen de geluidscontouren te blijven. Die gaat veel steiler, veel harder en een F-35 kan ook veel sneller stijgen dankzij een dikker motor. Je zit eerder op hoogte."

Commissie
Het schetsontwerp bevat ook aanpassingen voor andere regio's. Zo ziet het ministerie af van het plan voor een naderingsroute naar Schiphol over Utrecht. Hiertegen was in die provincie veel verzet.

Een externe adviescommissie gaat de zorgvuldigheid en nut en noodzaak van het schetsontwerp beoordelen. De Tweede Kamer had hierom gevraagd. Volgend jaar wil het kabinet een voorlopig ontwerp voorleggen aan de Tweede Kamer. Tot 2030 wordt uitgewerkt en ingevoerd.