omroep flevoland

Machtsmisbruik en chantage. Met die zware beschuldigingen schetsen ouders een verontrustend beeld van de zorginstelling DBA (Expertisecentrum Deskundige Begeleiding Autisme) in Almere. Daar wonen zo’n 40 autistische cliënten die, naast het huren van een appartement, ook zorg krijgen van DBA.

Lambert is één van die ouders. Zijn zoon huurt al een paar jaar een appartement van de zorgorganisatie en hij maakt zich grote zorgen over de ontstane situatie. Zo zou de organisatie slechte zorg leveren, bewoners demoniseren en een wig willen drijven tussen ouders en cliënt.

"Toen mijn zoon 15 was, zeiden ze tegen hem: 'jij haalt de 20 niet' of 'je komt nooit aan het werk. Hoe kun je dat tegen een kind zeggen?"

Kritiek lijkt uit den boze. "Als je vragen stelt over de zorg of de begeleiding, dan dreigen represailles", vertelt één van de cliënten. Dreigen met mogelijke huisuitzetting is volgens de bewoners geen uitzondering. Wie kritisch is op het zorgplan of de zorg stelt zich volgens de directie 'onbegeleidbaar' op. En met die term kan DBA naar de rechter stappen.

Bij zorginstelling DBA huren mensen met autisme individueel een woning, waar ze dan ook begeleiding krijgen van de zorgorganisatie. DBA verhuurt zo'n 40 woningen in Almere Buiten en Almere Duin en is dus tegelijk zorgaanbieder én verhuurder van de woningen.

En juist die combinatie van wonen en zorg zorgt volgens de ouders nu voor lastige situaties. Volgens de ouders en meerdere cliënten, gebruikt DBA de woningen als drukmiddel om bewoners in de pas te laten lopen. Ook zou worden geprobeerd hen in een duurder zorgpakket te krijgen.

In augustus vorig jaar probeerde de zorgorganisatie een cliënt uit te zetten middels een kort geding, maar daar ging de rechter toen niet in mee. Andere bewoners en ouders maken zich zorgen dat hun hetzelfde kan overkomen. "Als we vragen stellen of kritiek hebben, worden we uitgenodigd op het kantoor van de directie, en dat zijn geen leuke gesprekken", verklaart een cliënt.

Bewoners 'in paniek'
"Ik zie angst voor de zorgaanbieder an sich, maar ook angst om dat te melden. En als laatste angst om dakloos te worden", zo legt een cliënt de sfeer uit. En die sfeer heeft veel impact op bewoners, merkt ook Bianca. Haar dochter woont sinds januari dit jaar in een woning in Almere Duin: "Ze durft niet meer weg uit haar appartement, uit angst dat haar huisdier wordt meegenomen. Daar is meermaals mee gedreigd", vertelt Bianca, met tranen in haar ogen.

Volgens de ouder heeft de zorgorganisatie een sleutel van het appartement voor 'noodgevallen'. "Om te voorkomen dat mensen ongewild binnenkomen, barricadeert ze overdag en 's nachts de voordeur. Ze heeft zich volledig opgesloten." Volgens Bianca is de situatie nu zó dringend, omdat haar dochter last heeft van depressieve gedachten.

Of dat zwaardere zorgpakket passend is voor de cliënt, lijkt daarbij niet van belang.

Bij Wmo-ondersteuning (Wet maatschappelijke ondersteuning) woont een cliënt thuis (= zelfstandig) of in een kleinschalig wooninitiatief en is alleen een beperkte vorm van ondersteuning nodig. De financiering wordt geregeld door de gemeente en de zorgverzekeraar en kost maximaal zo’n 7000 euro per jaar. De Wlz (Wet langdurige zorg) geeft recht om in een zorginstelling te gaan wonen en wordt betaald vanuit het Rijk. De bedragen in de Wlz liggen fors hoger, en kunnen soms oplopen tot tienduizenden euro's per jaar

Oplossingen lastig
Maar wat is dan de oplossing? Volgens ouders én cliënten moet die vooral vanuit de gemeente komen. Cliënten moeten in de appartementen kunnen blijven wonen, zonder gedwongen zorg van DBA te moeten afnemen, zo luidt de gedeelde oplossing.

Na meerdere brandbrieven en gesprekken met de gemeente, heeft wethouder Froukje de Jonge wel een onafhankelijk onderzoek aangekondigd naar de zorginstelling. Volgens de gemeente is "er goed overleg en zetten we alles op alles om te voorkomen dat deze kwetsbare mensen op straat komen te staan."

Volgens Lambert kan de gemeente niet snel genoeg ingrijpen. "Kinderen zijn kapot. Ik maak me echt druk dat die cliënten zichzelf iets aandoen. En dat iedereen daarna met de handen omhoog staat met de opmerking: 'ja, maar daar kunnen wij niks aan doen', of 'het was onze schuld niet'." Volgens Lambert moeten de instanties zo snel mogelijk ingrijpen. "Anders is het wél jullie schuld. Van DBA, van de gemeente en van de instanties die toe moeten zien op de zorg."

Naast de gesprekken met de gemeente, hebben de ouders ook klachten ingediend bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.