165 jaar na de ontruiming van Schokland: werelderfgoed in de polder

SCHOKLAND • Wo 19 juni 2024 | 13:47 • Woensdag 19 juni 2024 | 13:47

Precies 165 jaar geleden werd het eiland Schokland ontruimd op last van de koning. Omroep Flevoland zond daarom woensdagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur de hele dag live uit vanaf het unieke UNESCO-werelderfgoed 'Schokland'.

In dit bericht vind je de hoogtepunten van de uitzending van woensdagmiddag.

De uitzending werd gepresenteerd door Jordy en Odeke, die de hele middag in gesprek gingen met diverse gasten. Maritiem archeoloog Yftinus van Popta kwam vertellen over zijn promotieonderzoek en de tentoonstelling 'Queen Anne'.

Frans Roescher besprak nijlpaarden op Schokland. Jasper Wolfswinkel schoof aan over Schoklands unieke positie en vogelpopulatie. Marcel Jansen ging in op de UNESCO-status en het zomerprogramma. Kees en Eva Mossel deelden hun persoonlijke en bijzondere connectie met Schokland.

Verslaggever Jacob-Willem ging de hele middag op pad met gids Nico de Boer. Hij nam ons mee naar de mooiste en meest bijzondere plekjes van Schokland en vertelde de 'kleinere verhalen'.

De Schokkerdans
Volgens gids Nico de Boer waren de Schokkers hardwerkende mensen. Veel van hen waren vissers. Het leven zag er toen wel anders uit, met veel bijzondere gewoontes, zoals de Schokkerdans. Nico de Boer heeft het even voor ons voorgedaan.

Een speciale plek
Burgemeester Roger de Groot van de Noordoostpolder en dus ook Schokland zegt dat Schokland een speciaal plekje in zijn hart heeft. Het voormalige eiland is echt onderdeel van zijn gemeente.

Eva Vriend schreef een boek over de geschiedenis van Schokland. Zij vertelde ook dat de burgemeester bij de ontruiming in 1859 als laatste wegging. Het lijkt Roger de Groot ontzettend moeilijk om je eigen mensen weg te moeten sturen.

Werelderfgoed sinds 1995
Sinds 1995 staat Schokland op de Wereldefgoed lijst. Elk jaar moet je wel kunnen aantonen dat je kan voldoen aan bepaalde criteria om op de lijst te blijven staan. Het levert geen geld op maar natuurlijk wel veel aandacht. Dat vertelt Marcel Jansen, directeur van het Cultuurbedrijf Noordoostpolder.

Alle fragmenten van de uitzending op Schokland terug zien? Dat kan op onze gemistpagina.
Een Schokker-huwelijk
De voorouders van Eva en Kees moesten in 1859 Schokland verlaten. De ene familie ging naar Vollenhove, de andere naar Brunnepe bij Kampen. In de jaren '50 leerden Eva en Kees elkaar kennen.

Kees woonde in Emmeloord en ging regelmatig naar Kampen. Toen ze vijftien en zestien waren, werden ze verliefd en sindsdien zijn ze samen. Zo is er toch nog een Schokker-huwelijk ontstaan.

Herinnering aan de ontruiming van 1859
Op schokland staat nog een bijzondere herinnering aan de ontruiming 1859. Een kunstwerk van een vrouw die vertrekt met haar koffer en nog een keer omkijkt naar Schokland. Gids Nico de Boer vertelt dat het bijzondere beeld nog altijd actueel is. Nog altijd moeten mensen weg uit hun eigen omgeving, hij denkt bijvoorbeeld aan de oorlog in Oekraïne en Gaza.

Nijlpaarden in Flevoland
Zo'n 125.000 jaar geleden leefden er op Schokland Nijlpaarden. Ze kwamen uit het gebied rond de Middellandse Zee vertelt Frans Roescher, amateur-paleontoloog. Toen het warmer werd trokken ze naar het noorden. Resten van Nijlpaarden zijn zelfs aangetroffen bij graafwerkzaamheden op Trafalgar square in Londen. Het werd later het te koud voor de dieren om hier nog te kunnen leven.

Onderzoek naar de 'Queen Anne'
In 2016 stuitte een boer bij het dorp Rutten op een stuk hout. Dat bleek van een onbekend en uitzonderlijk groot scheepswrak te zijn. Yftinus van Popta hield zich bezig met het opgraven van deze 'Queen Anne'. Het schip is volgens hem rond 1715/1720 gezonken. Hij heeft ook een schilderij van zijn vondst laten maken.

In Museum Schokland kun je nu een tentoonstelling bezoeken over dit bijzondere wrak.

Oude haan en klok
Gids Nico de Boer vertelde over een bijzonder haantje bovenop de kerk van Schokland. Tijdens een flinke storm is het Haantje van de kerk gevallen. Een journalist uit Amsterdam heeft het Haantje gevonden en toen mee naar huis genomen. Zijn vrouw heeft het later teruggebracht naar Schokland. Als dank heeft zij een replica gekregen van de haan.

Zowel het haantje als de klok zijn ouder dan de huidige kerk van Schokland. De klok is maar liefst 314 jaar oud.

Wist je dat?
Schokland werd in 1811 een zelfstandige gemeente. Nederland werd op dat moment geregeerd door de Fransen. En die besloten onder meer het gemeentelijk systeem om te gooien. Tussen 1811 en 1859 zijn er in totaal drie burgemeesters geweest op het eiland.
1811 - 1827 Lucas Siedel
1828 - 1831 Hendrik August Willem Streithorst
1831 - 1859 Gerrit Jan Gillot
Geen spannende vondsten op Schokland
Yftinus van Popta is maritiem archeoloog en deed onderzoek naar hoe Nederland er in de middeleeuwen uitzag. Hij vertelt over zijn onderzoek naar Schokland. Hij vond geen hele bijzondere spullen van de mensen die er vroeger woonden. Hij vond vooral 'saaie' spullen zoals slachtafval. Los is het niks spannends, maar samen vertelt het volgens Yftinus een bijzonder verhaal.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!