omroep flevoland

"Het is heerlijk buiten, daar word je vrolijk van!" Zomaar een uitspraak van een bezoeker van Natuurpark Lelystad. Nu het buiten wat warmer is, de zon vaker schijnt en de natuur z'n eerste bloeifases laat zien, trekken mensen eropuit om van de natuur te genieten.

Veel mensen zijn in deze tijd van het jaar een stuk vrolijker en opgewekter. En dat komt voornamelijk door de kenmerkende lentegeur. Misschien heb je het al geroken. Waar komt die geur nou eigenlijk vandaan?

We vragen het aan Inger Leemans van de Universiteit van Amsterdam. Zij is hoogleraar cultuurgeschiedenis en heeft zich verdiept in de materie.

Na de winter komt in de lente weer van alles op gang: "De lente heeft een heel geurig palet. En dat ligt natuurlijk aan de bloesems die opengaan. De bloemen, de narcissen, de krokussen die we nu allemaal ruiken. Maar ook heel belangrijk is grond en vooral geosmine, een frisse heerlijke geur."

Bacteriën aan het werk
Geosmine is een organische verbinding die gemaakt wordt door de bacterie streptomyces in de grond en die het liefst leeft in de buurt van vochtig rottend materiaal. De naam van de stof is afgeleid van de Griekse woorden voor aarde en geur. "Geosmine is echt de geur van grond die opengaat", aldus Leemans.

Lage geurdrempel
Er is ook maar weinig geosmine nodig om het waar te nemen. De hoogleraar zegt daarover: "Wij als mensen kunnen dat stofje beter ruiken dan haaien bloed." De stof heeft een bijzonder lage geurdrempel. We kunnen het al ruiken als in een miljard deeltjes lucht één deeltje geosmine zit.

"We ruiken het niet alleen. Het lichaam reageert daar vaak ook op. Vaak met een goed en prettig gevoel. Het lijkt als het ware op een oerinstinct."

Het is volgens Leermans een soort waarschuwingssignaal: "Daar zit water in de grond en daar is het vruchtbaar". Het is iets waar mensen door getriggerd worden.

"Ruiken heeft een directe verbinding met je emotie". Als je ruikt dan gaat die informatie via je neus binnen naar het emotionele brein. "Mensen kunnen heel gelukkig worden van geuren". Vooral in deze tijd van het jaar wanneer de bacteriën in de grond behoorlijk wat geosmine aanmaken.