omroep flevoland

Patiënten die vier uur in de wacht staan om een doktersassistent te spreken. Bij gezondheidscentrum De Haak in Almere Haven was dat vorige week de harde realiteit. Het lijkt steeds lastiger om huisartsen te bereiken en ook zijn er problemen met wachtlijsten.

Daarnaast hebben praktijken te maken met personeelstekorten, waardoor ze soms praktijken moeten sluiten, wat afgelopen maandag het geval was bij Gezondheidscentrum Oost. De huisartsenzorg staat onder druk en dat is steeds meer merkbaar.

Daarom vijf vragen en antwoorden over de druk bij huisartspraktijken. Want moeten huisartsen eigenlijk wat doen aan die lange wachttijden? En hebben we in de toekomst nog wel genoeg huisartsen?

#1 - Zijn huisartsenpraktijken verplicht om wat te doen aan lange wachttijden?
Nee, dat zijn ze niet. Als het om wachttijden aan de telefoon gaat, is er geen afspraak hoe lang die maximaal mogen zijn. Wel is er de norm voor huisartsen om binnen maximaal drie dagen een afspraak in te plannen met een patiënt.

Als het om een spoedmelding gaat, krijg je wel zo snel mogelijk iemand aan de lijn, het liefst binnen dertig seconden. Daarom krijg je als je een huisartspraktijk belt eerst de vraag of het om een spoedgeval gaat. Als er dan ook snel een huisarts ter plaatste moet komen om iets te beoordelen, dan is het streven om er binnen 15 minuten te zijn.

Elke fulltime huisarts mag maximaal 2095 patiënten hebben. Zit een praktijk op een maximaal aantal patiënten, dan moet een patiëntenstop worden ingevoerd.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd houdt zich bezig met het controleren van de kwaliteit en veiligheid bij huisartsenpraktijken. Er wordt in de gaten gehouden of de normen die door de zorgaanbieders zelf ingesteld zijn, ook daadwerkelijk gehandhaafd worden. Bijvoorbeeld dat er goede zorg aan patiënten wordt verleend of dat patiënten die met spoed zorg nodig hebben dit ook gelijk krijgen.

De IGJ komt onder andere in actie als ze van patiënten of zorgverleners signalen krijgt dat het ergens niet goed gaat. Die komen binnen bij het Landelijke Meldpunt Zorg. Wel wordt elke melding eerst zelf beoordeeld, bijvoorbeeld of het geen persoonlijke klacht is van één patiënt of dat er meerdere meldingen over dezelfde zorgverlener zijn binnengekomen.

Als de IGJ besluit om een onderzoek uit te voeren bij een zorgaanbieder, zoals bijvoorbeeld een huisarts, volgt er eerst een gesprek over de melding. Ze vraagt voornamelijk aan zorgaanbieders om met een oplossing te komen. Als dat niet voldoende is, kunnen ze alsnog een maatregel opleggen, bijvoorbeeld dat de zorgverlener extra in de gaten wordt gehouden. In het ergste geval kan de inspectie een tuchtklacht indienen bij het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg.

De Nederlandse Zorgautoriteit richt zich meer op de financiële kant van de huisartsen. Zo houden ze in de gaten of huisartsen niet te duur worden en dat het toegankelijk blijft voor iedereen.

#3 - Als ik zelf een klacht heb over de huisarts, moet ik dan naar de inspectie toe?
Dat kan, maar dat is niet de meest gebruikelijke route. Huisartsenpraktijken horen graag eerst zelf of je een klacht hebt. Zo kunnen ze samen met jou kijken of er een oplossing gevonden kan worden en de zorg verbeterd kan worden.

Kom je er niet uit met de huisarts, dan is het mogelijk om naar een onafhankelijke klachtenfunctionaris te stappen. Elke huisartspraktijk is verbonden aan een organisatie die als bemiddelaar opzoek gaat naar een oplossing tussen de patiënt en zorgaanbieder. Ze beoordelen de klacht en of de zorgverlener zijn werk goed heeft uitgevoerd of dat de klager gelijk heeft.

Een melding doen bij de inspectie is mogelijk, maar bij persoonlijke gevallen zal ze niet snel ingrijpen. Pas bij meerdere meldingen over dezelfde huisarts of bij dezelfde klachten wordt er actie ondernomen.

Maar ook vergrijzing speelt een rol. Meer ouderen blijven langer thuis wonen en zijn langer aangewezen op hun vertrouwde huisarts. Er is dus minder ruimte voor nieuwe patiënten. En ook lange wachtlijsten bij andere instellingen, zoals bijvoorbeeld de GGZ, spelen mee.

Huisartsen kunnen patiënten niet direct doorverwijzen, maar helemaal niet meer naar omkijken is ook geen optie. Dus ze blijven met patiënten die op een wachtlijst staan afspreken om zo nog wel zorg te leveren.

#5 - Hoe kijken huisartsen zelf naar de problemen die er spelen?
Volgens een woordvoerder van de LHV vinden huisartsen en huisartsenpraktijken het ook vreselijk dat er problemen zijn. Ze zetten alles op alles om iedereen maar de juiste zorg te leveren, maar soms lopen ze zelf ook tegen grenzen aan.

Veel praktijken zijn al druk bezig met het bedenken van oplossingen om maar de druk te verlagen. Zo werken steeds meer huisartsen met een digitale zorgomgeving. Daarin kunnen patiënten digitaal contact hebben met hun huisarts om bijvoorbeeld een herhaalrecept aan te vragen of klachten te melden.

Een digitale zorgomgeving scheelt een huisartsenpraktijk veel werk. Maar toch blijft er altijd een grote groep patiënten zijn voor wie online zorg lastig blijft.

En voor de lange wachttijden aan de telefoon bieden steeds meer huisartsen de mogelijkheid om teruggebeld te worden. Zo voorkom je in ieder geval om vier uur in de wacht te staan.