omroep flevoland

De provincie Flevoland heeft EBS voor de start van de vervoerder in Flevoland aangegeven dat een aangepaste dienstregeling bespreekbaar was, om vergelijkbare problemen die in Gelderland en Overijssel speelden te voorkomen. In die twee provincies waren problemen vanwege een personeelstekort. EBS gaf daarop aan dat dat niet nodig was, omdat zij verwachtten genoeg personeel te hebben.

Dat antwoordt de provincie op vragen van Omroep Flevoland. Verder zeggen de provincie en belangenbehartigers in het OV van EBS geen signalen te hebben ontvangen dat er problemen zouden komen van de huidige omvang.

Vervoerder EBS nam in december de dienstregeling over in Flevoland (met uitzondering van Almere). Door onder meer een personeelstekort vallen sindsdien veel bussen uit, tot wel 10 procent. Daarom gaat EBS de dienstregeling afschalen, om te zorgen dat die weer betrouwbaar wordt.

Het tekort bij EBS lijkt sinds november ook flink toegenomen. EBS zou volgens de provincie toen in de hele concessie (dus inclusief Overijssel en Gelderland) een tekort van ongeveer elf chauffeurs hebben. Nu is het tekort volgens EBS minimaal tachtig chauffeurs.

Hoe het begon
Terug naar het begin, het is 12 april 2022. Lachend vouwen drie gedeputeerden en de CEO van EBS de handen in elkaar. Na uitstel omdat een aanbestedingsprocedure door het frauderende Keolis opnieuw moet, is EBS gekozen als nieuwe busvervoerder in Flevoland, Gelderland en Overijssel.

EBS heeft vanaf dat moment ruim anderhalf jaar de tijd om te gaan werken aan de nieuwe dienstregeling in Flevoland. In Overijssel en Gelderland gaat EBS al per december 2022 rijden. De nieuwe Flevolandse dienstregeling per december 2023 moet dan flink worden uitgebreid. Dus er moeten meer buschauffeurs gevonden worden.

Hoe zit het ook alweer?
EBS voert in het overgrote deel van Flevoland sinds december het busvervoer uit en doet dat onder de merknaam RRReis. In Overijssel en Gelderland staat deze naam ook op de bussen. De drie provincies hebben contracten met verschillende vervoersbedrijven gesloten en verplichten deze daarbij de naam RRReis te gebruiken. De provincie Flevoland is samen met Overijssel en Gelderland de opdrachtgever van EBS.

Seinen op groen
In de eerste maanden staan de seinen op groen over het personeelstekort. Rover vraagt in juni 2023 tijdens een overleg met EBS of er door het personeelstekort gaten in de dienstregeling kunnen vallen. Ook de voorzitter van het adviesorgaan van de provincie over het openbaar vervoer geeft aan dat tijdens de gesprekken met EBS het personeelstekort nooit echt een groot item is geweest. EBS stelt dat de dienstregeling haalbaar is.

Dat beeld heeft de provincie ook. Als in september 2023 de dienstregeling nog een keer voorligt, wordt die alleen aangepast door andere reizigersontwikkelingen, andere treintijden en infrastructurele veranderingen. Niet omdat er een personeelstekort dreigt.

Wel maken de provincies op 19 september de afspraak met EBS dat zij tijdig op de hoogte willen worden gesteld als er een personeelstekort dreigt, zodat er, indien nodig, nieuwe afspraken gemaakt kunnen worden.

Een openbare waarschuwing voor rituitval komt tien dagen voor de start van de dienstregeling naar buiten. In een brief laat de provincie weten dat EBS druk bezig is geweest en nog steeds is met het werven van personeel. Dat heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd, en zou tot meer rituitval kunnen leiden dan is toegestaan.

Probleem niet specifiek Flevoland
Maar het personeelstekort is niet specifiek voor Flevoland, valt te lezen. Dat speelt overal. Toch wordt over een afgeschaalde regeling niet gesproken. De provincie geeft zelfs aan dat de afgeschaalde dienstregeling in Gelderland en Overijssel mogelijk een positief effect heeft op de betrouwbaarheid voor de dienstregeling.

Op 4 december krijgt de provincie nog een update van EBS. De vervoerder is optimistisch en verwacht dat het aantal ritten dat uitvalt zal meevallen.

10 december
Dan wordt het zondag 10 december. De bussen van EBS gaan hun eerste ritten rijden in Flevoland. Direct blijkt er toch van alles mis te gaan. Naast aanloopproblemen speelt er ook een chronischer probleem: het personeelstekort.

In plaats van de eerder opgegeven elf, zegt EBS nu minimaal tachtig chauffeurs tekort te komen in het concessiegebied met Overijssel en Gelderland erbij.

Eerste gesprekken over afgeschaalde dienstregeling
Op 21 december wordt er voor het eerst gesproken over het invoeren van een tijdelijk aangepaste dienstregeling. EBS geeft aan dit vanaf de kerstperiode tot januari op hoofdlijnen te verkennen. Begin januari wordt volgens de vervoerder gezamenlijk besloten om af te schalen.

Reactie EBS: "In de loop van 2023 hebben we meerdere malen met de opdrachtgever gesproken over de rituitval, die het gevolg was van een hoog ziekteverzuim bij EBS, een krappe arbeidsmarkt, en een ambitieuze dienstregeling. Ondanks het te hoge rituitval had de gemiddelde reiziger feitelijk meer ritten dan voor december 2022 het geval was. We hebben met de opdrachtgever besproken of deze situatie te verkiezen was boven afschaling van de dienstregeling met een lagere rituitval, maar waarbij er per saldo minder rijdt."

"We hebben dit als groot dilemma ervaren: afschalen zou ook betekenen dat we minder gingen rijden voor reizigers die sinds december een betere dienstregeling hadden gekregen. EBS heeft daar niet op in gezet, ook niet gericht op het toevoegen van IJsselmond en Lelystad. Temeer omdat we op basis van de eerste ervaringen lang een positieve verwachting hadden over het effect van de werving in combinatie met het terug kunnen dringen van het ziekteverzuim".

"In de eerste weken na de uitbreiding van de dienstregeling in 2023 hebben we alles op alles gezet om zoveel mogelijk ritten te rijden, dat is in die eerste weken redelijk gelukt. Toen kregen we en van de koude, en van griepepidemieën de negatieve effecten te zien en zijn we met de opdrachtgever in gesprek gegaan en hebben we alle opties besproken. Gezamenlijk is toen begin januari geconstateerd dat er op korte termijn geen zicht was op voldoende INZETBAAR personeel en dat afschaling dus de enige optie is".

Reactie provincie: "De reden, voor zover bij ons bekend, waarom EBS niet tijdig met alternatieven is gekomen is het vertrouwen dat zij hadden dat zij bij de concessieovergang toch over voldoende personeel zouden beschikken."