omroep flevoland

Een Marokkaans-Nederlands gezin uit Urk woont inmiddels meer dan anderhalve maand gescheiden van elkaar elders in het land. De familie is uit het dorp vertrokken omdat haar woning meerdere keren is belaagd. Daarbij ging er twee keer een steen door de voordeur. 

De gemeente Urk stelde zaterdag cameratoezicht in rond de inmiddels verlaten woning, vanwege het risico op nieuwe ordeverstoringen.

De bedreigende situatie richting het gezin ontstond nadat een minderjarige zoon uit het gezin in oktober ten onrechte werd verdacht van het verbranden van Israëlische vlaggen op Urk.

Hoe het zover heeft kunnen komen, lees je in deze uitgebreide reconstructie. Daarvoor moeten we allereerst terug naar zaterdag 7 oktober.

Vlagvertoon voor Israël
Op die dag wordt de wereld opgeschrikt door de aanslagen van Hamas in Israël. Op Urk worden dan vrijwel meteen op diverse plekken Israëlische vlaggen opgehangen als steunbetuiging. Een landelijke televisiezender doet daarvan verslag.

Vier dagen later, op de vroege ochtend van 11 oktober, blijkt een twintigtal vlaggen gestolen te zijn van gevels van Urker woningen. De stapel vlaggen is achter kerkelijk centrum De Poort in brand gestoken.

De vlagverbranding zorgt voor afschuw op Urk en politie en justitie proberen te achterhalen wie er verantwoordelijk voor is. Meerdere Urkers doen aangifte van diefstal van hun vlag.

Aanhouding op de Noorderpalen
Na rechercheonderzoek valt vrij snel de verdenking op een minderjarige Marokkaans-Nederlandse jongen. Hij woont aan de Noorderpalen, zo'n honderd meter van de plek waar de vlaggen in vlammen opgingen.

De Poort, in de achtergrond de Noorderpalen

Volgens de advocate van de familie staan er die ochtend herkenbare politieauto's voor de deur en wordt de aanhouding verricht door agenten in uniform. Ze zegt dat zijn aanhouding daardoor is opgevallen en dat zo het adres van het gezin bekend is geworden bij de latere bedreigers.

'Aanhouding was niet opvallend'
De politie ontkent tegenover Omroep Flevoland stellig dat er sprake was van een opvallende aanhouding. Een woordvoerder zegt juist dat twee agenten in een onopvallende rechercheauto naar het huis zijn gegaan om de jongen aan te houden. Zij droegen wel hun politie-uniform, maar hadden er een onopvallende jas overheen.

"Dat neemt niet weg dat de aanhouding niet onopgevallen is gebleven. We hebben in ons optreden getracht de impact op het gezin te minimaliseren, maar helaas moeten we constateren dat dat niet gelukt is. Daarbij moet wel gezegd worden dat in het dorp al rond ging dat hij (de minderjarige zoon, red.) mogelijk betrokken was bij het incident (met de verbrande vlaggen, red.). Het kwam dus niet alleen door de aanhouding", schrijft een woordvoerder op vragen van Omroep Flevoland.

De aanhouding van de jongen wordt op 13 oktober zonder al te veel details door de politie bekendgemaakt. De politie wil dan bijvoorbeeld niet vertellen wat de leeftijd en het geslacht van de verdachte is. De politie zegt dat dit op dat moment gedaan is om de identiteit van de jongen en zijn gezin zo veel mogelijk te beschermen.

Eerste steen door ruit
De minderjarige jongen is alweer op vrije voeten als twee weken later, op maandag 30 oktober, een eerste steen door de voordeur van de familie gaat. Iemand in de woning filmt de steen in de gang en het gat in de voordeur. 

Tekst gaat verder onder de video:

Zaak tegen jongen geseponeerd
Het is op dat moment niet algemeen bekend dat de jongen al niet meer wordt verdacht van de vlagverbranding. Dat schrijft het Openbaar Ministerie later die week wel aan Urkers die aangifte hadden gedaan van gestolen vlaggen. 

Nieuwsblad Het Urkerland citeert uit die brief en het Openbaar Ministerie bevestigt op 7 november tegen Omroep Flevoland dat de jongen niet vervolgd gaat worden: "Dat betekent dat met terugwerkende kracht wordt geconstateerd dat de betreffende persoon ten onrechte als verdachte is aangemerkt. NB: dat betekent niet dat de aanhouding onrechtmatig was, de verdenking was er op dat moment wel degelijk."

Mensen roeren zich op socials
In die week gebeuren er dan twee dingen tegelijk. Online verspreidt het nieuws zich dat er een steen door de ruit is gegaan bij een Marokkaans-Nederlands gezin op Urk.

Daarnaast ontstaat er ophef over de nauwe band tussen Urk en Israël. Er verschijnen foto's en filmpjes van Israëlische militairen die Urk bedanken voor het vlagvertoon en verdere steun. Bovendien duikt er een foto op van een vermoedelijk Israëlische bom met daarop de tekst 'From Urk'.

Er wordt dan door sommige inwoners van Urk en online de verkeerde aanname gedaan dat het gaat om een ander Marokkaans-Nederlands gezin dat vier jaar geleden werd belaagd aan de Noorderpalen. Maar het gaat dus om het gezin waarbij dit najaar een steen door de ruit ging.

Dit alles zorgt ervoor dat de politie op zaterdagmiddag 11 november alle toegangswegen naar Urk controleert. Agenten kijken wie er afkomt op het dorp en wat de reden van het bezoek is. Achteraf vertelt een woordvoerder dat een opruiende oproep op sociale media reden is voor de controle. Volgens de politie is er die middag niemand weggestuurd van Urk.

Het huishouden bestaat naast de ouders en de aangehouden minderjarige zoon uit twee jongere kinderen en een bejaarde grootmoeder. De woning aan de Noorderpalen zou speciaal zijn aangepast voor de oma. De familie woonde volgens de advocate van de familie al tientallen jaren zonder problemen op Urk.

Het Urkerland meldt in een podcast eind november dat er dan bredere zorgen leven over het gezin. Zo meldt een Urker schoolmeester dat de twee jongste kinderen niet meer naar school durven te gaan. Iemand van de voetbalvereniging laat aan de redactie van de krant weten dat de jonge kinderen niet meer op Urk durven te trainen.

Tweede steen door ruit
Op zaterdagavond 2 december gaat er opnieuw een steen door de voordeur van het dan verlaten huurhuis. Ook dit incident levert op sociale media veel woedende reacties op. De plaatselijke politie plaatst op Instagram een getuigenoproep na deze nieuwe vernieling, die ook op video is vastgelegd.

Tekst gaat verder onder de video:

Een politiewoordvoerder bevestigt dat de plaatselijke teamchef op visite is geweest en dat de politie betreurt dat de impact op het gezin zo groot is geworden. Maar over de eigen handelswijze zijn er géén excuses aangeboden, zegt de politie.

'Bescherming ondermaats'
Het gezin is ook boos over de houding van de gemeente Urk. Met name over het niet openlijk afwijzen van de intimidatie richting de familie. De advocate zegt dat de gemeente en de politie het gezin veel beter hadden moeten beschermen. Door bijvoorbeeld het huis permanent te laten bewaken. 

"Het is een trieste situatie"

Ook hekelt de advocate de manier waarop het aanbieden van vervangende woonruimte is gegaan. De gemeente bood een woning aan in Veenendaal, maar dat huis was in de ogen van het gezin niet geschikt. De familie wees dat aanbod daarom af. Sindsdien wonen de leden van het gezin gescheiden van elkaar en krijgen de kinderen thuisscholing. "Het is een trieste situatie", zegt Buzhu.

Na het afwijzen van het huis in Veenendaal leek de gemeente Urk de handen eraf te willen trekken, zegt de advocate: "Er was immers een passende oplossing aangeboden die het gezin weigerde, zei de gemeente." Maar sinds er een tweede steen door de voordeur ging bij de familie wordt de ernst wel onderstreept, zegt ze: "Ze zijn nu wel druk bezig, maar het gaat wel lastig. De familie wil een nieuwe plek vinden, waar ze zich veilig kunnen voelen." 

Burgemeester Cees van den Bos van Urk zegt dat de situatie met het gezin hem aan het hart gaat: "We hebben intensieve aandacht en zorg voor hen. Daarmee nemen we onze verantwoordelijkheid. Wij laten hen niet los. Gelukkig lijkt er een uitkomst in zicht."

Aangekondigde demonstraties blijven uit
Er wordt in de maand december verschillende keren een demonstratie bij het gemeentehuis van Urk aangekondigd. Mensen uit de Islamitische gemeenschap willen zo hun steun betuigen aan het gezin. Maar het komt op die momenten uiteindelijk niet tot protesten en het blijft stil bij het gemeentehuis. 

Het gezin heeft begin december via bekenden gezegd dat ze niet willen dat er wordt gedemonstreerd, zo staat online te lezen: "Gezien de gespannen sfeer in Urk levert een demonstratie mogelijk meer problemen op voor het gezin."

Aanhouding en verder onderzoek
Op 13 december meldt de politie dat een man van 19 uit Urk is aangehouden voor het gooien van de eerste steen naar de huurwoning aan de Noorderpalen. Deze man zit momenteel niet meer vast, maar wordt nog wel verdacht. 

Het onderzoek naar de tweede steen door de ruit loopt volgens de politie nog. "Daarbij nemen we de aangiftes over de incidenten en over de bedreigingen aan het adres van het gezin mee."

Volledige reactie gemeente Urk:
"De gemeente is er voor dit gezin. We staan in nauw contact met hen en denken van meet af aan mee in oplossingen. We keuren ten sterkste af dat er al twee keer een steen door de ruit is gegaan. Dat willen we niet op Urk", zegt burgemeester Cees van den Bos.

"Vandaar dat we de politie verzocht hebben om alles op alles te zetten om de dader te achterhalen. Gelukkig is er inmiddels een aanhouding gedaan. Het gaat mij als burgemeester, maar ook als vader, aan het hart dat dit gezin zich onveilig voelt. Om privacy-redenen communiceren we direct met de vertegenwoordiger van het gezin en niet via de media. We hebben intensieve aandacht en zorg voor hen. Daarmee nemen we onze verantwoordelijkheid. Wij laten hen niet los. Gelukkig lijkt er een uitkomst in zicht."

Volledige reactie politie Midden-Nederland:
"De teamchef en de burgemeester zijn op visite geweest bij het gezin. Tijdens het gesprek met het gezin heeft onze teamchef aangegeven dat wij de impact die de gebeurtenissen op het gezin hebben, betreuren. Wij staan als politie aan de lat voor de veiligheid van iedereen, ook voor het gezin. En daar blijven wij ons voor inzetten. De politie heeft nauw contact met het gezin en blijft nauw betrokken bij het door de gemeente ingezette traject om een oplossing voor het gezin te vinden.

Wij veroordelen de incidenten en de geuite dreiging aan het adres van het gezin die tot het onveiligheidsgevoel hebben geleid en uiteindelijk ook tot het vertrek van het gezin. De politie zal krachtig optreden tegen strafbare feiten die in dit kader worden gepleegd."