omroep flevoland

De Flevolandse gemeenten, GGD, woningcorporaties en nachtopvang hebben geen idee hoeveel economisch daklozen rondzwerven in onze provincie. Economisch daklozen hebben een baan, maar geen eigen huis. Ze leven noodgedwongen op een kamer, op de bank bij familie of een kennis, of zelfs op straat.

De veertiger Peter den Broeder is zo'n dakloze. Vier jaar geleden gingen hij en zijn vriendin uit elkaar. Hierdoor raakte hij zijn woning kwijt en woonde hij noodgedwongen in zijn auto. Inmiddels woont hij al twee jaar bij zijn zus op zolder. "Het liefst ziet zij dat ook niet, maar ze vangt me wel met liefde op", vertelt Peter.

Een andere economisch dakloze is Rodney. Ook bij hem gaat het mis na zijn scheiding. Hij heeft geen huis en sliep zelfs in het bos. Bij hulporganisatie IDO in Lelystad werd Rodney opgevangen. Hij woont nu op een kamer.

Leven staat stil
Beide mannen hebben een fulltime baan. Rodney werkt zes dagen per week in een distributiecentrum in Lelystad. Peter is buschauffeur in Almere. Beiden hebben het gevoel dat hun leven stilstaat. "Bij de woningbouw maak ik geen kans, de woningen die er zijn gaan naar mensen die het blijkbaar nog harder nodig hebben dan ik", vertelt Rodney.

"Een duurdere woning huren zou op zich best kunnen maar daar verdien ik volgens de huurbazen te weinig voor. Een huis kopen is al helemaal onmogelijk in de overspannen woningmarkt."

Rodney laat zien waar hij in het bos sliep toen hij dakloos was.

Hulp aan economisch daklozen lastig
Het helpen van economisch daklozen is lastig. Ze hebben geen verslavingsproblemen en geen recht op extra hulp. Daarnaast hebben ze geen recht op voorrang bij een woning. Volgens het systeem zijn ze volledig zelfredzaam.

“Je kan beter in de goot liggen, dan zou je nog eerder geholpen worden dan ik.”

“Toen ik hulp vroeg omdat ik weken in mijn auto sliep zeiden ze: ‘je hebt toch een dak boven je hoofd", vertelt de mistroostige Peter. “Je krijgt te horen dat ze niks voor je kunnen doen, uiteindelijk blijf je natuurlijk niet teruggaan.”

Peter in de bus

Hoe komt het dat er geen zicht is?
Het antwoord op die vraag is simpel. Economisch daklozen worden niet meegeteld door verschillende instanties.

Het CBS kijkt wel naar dakloosheid, maar alleen naar mensen in de noodopvang of mensen die op straat leven. Ook zijn er geen regionale cijfers. Andere instanties als het Leger des Heils, willen cijfers niet delen.

Het Kansfonds en de Hogeschool Utrecht doen wel dieper onderzoek naar dakloosheid in Nederland, maar geen van de Flevolandse gemeenten zijn aangehaakt bij dat onderzoek.

"Gemeenten moeten in actie komen"
Dat economisch daklozen er niet zijn in Flevoland is onmogelijk, zegt Esmé Wiegman van Valente, de branchevereniging voor organisaties die hulp en begeleiding bieden aan mensen die dakloos zijn. Ze vindt het zorgelijk dat de groep niet in beeld is, want het risico op ‘afglijden' is reëel.

“Op het moment dat je niet meer in je eigen netwerk onderdak kan vinden, dan is het risico groot dat je verder wegzakt in de problemen", zegt Wiegman. "Schulden en verslavingen liggen op de loer. Als deze mensen dan uiteindelijk wel in de maatschappelijke opvang terecht komen, zijn de kosten veel hoger. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter het is. Voor de daklozen, maar ook voor de maatschappij.”

Esmé Wiegman

Rodney laat de kamer zien waarin hij woont. De ruimte is zo klein dat hij het gevoel heeft dat de muren op hem afkomen.

Ook vindt hij het lastig dat hij zijn kinderen moeilijk kan ontvangen. Op zijn werk praat hij er niet echt over. Mijn werkgever weet niet beter dan dat ik in Amsterdam woon en ik in Almere werk.

“Toen ik in mijn auto sliep, vonden ze dat ik een dak boven mijn hoofd had"

Rodney is inmiddels zo klaar met zijn situatie dat hij is geëmigreerd naar de Dominicaanse Republiek. Hij moet weliswaar zijn dochter missen, maar hij zag geen andere uitweg. Hij probeert een nieuw bestaan op te bouwen.

Rodney vanaf de Dominicaanse Republiek, opnamekwaliteit is matig.

De gemeente Almere laat in een reactie weten verschillende initiatieven te hebben waar economisch daklozen van kunnen profiteren. Zo is er een project 'In Between Places.' Daar kunnen mensen die dakloos dreigen te worden terecht.

Daarnaast is er een project voor jongeren die dreigend dakloos te worden en niet in aanmerking komen voor bestaande oplossingen als urgentie. Die regeling is beschikbaar voor honderd jongeren. Het project wordt op dit moment geëvalueerd.

De afgelopen 2,5 jaar hebben 53 jongeren meegedaan. Dat is volgens de gemeente niet de totale doelgroep. Dat komt omdat een groot deel van de jongeren zich niet meldt bij instanties. Ook zijn niet alle professionals goed bekend met de uitstroommogelijkheden.

Opstoppingen
Maar ook deze oplossingen zijn niet alles. In beide projecten is beperkt plek. Ook geeft de gemeente aan dat er opstoppingen zijn, omdat doorstroming naar andere woningen beperkt is.

Rodney bij plek waar hij sliep