omroep flevoland

Steeds meer mensen hebben camera's rond hun huis, op het dashboard van de auto of ze filmen een misdaad met hun telefoon. De afgelopen dagen zijn beelden van een confrontatie na een inbraak in Emmeloord gedeeld op sociale media. De filmers hopen dat de 'daders' zo sneller gevonden kunnen worden. Maar mag dat eigenlijk wel?

Met grote regelmaat zie je op Facebook, X, of Instagram beelden voorbijkomen van een strafbaar feit. Te zien is bijvoorbeeld een inbreker die een winkel leegrooft of een dief die er met een voor de deur geparkeerde bedrijfsbus vandoor gaat. De dader is goed te zien en zou dus makkelijk herkend kunnen worden.

Filmen van confrontatie
Dit weekend deelde een familie uit Emmeloord beelden van een confrontatie met drie mannen. Vrijdagavond was er ingebroken in het huis van de ouders, waarbij veel was buitgemaakt. De kinderen van het echtpaar zeggen de 'daders' een paar uur na de inbraak in een donkere steeg achter het huis gevonden te hebben. Zij confronteerden de drie mannen en filmden dat. Deze beelden, waarop één van de 'daders' goed te zien en te horen is, worden nu gedeeld.

De familie looft een beloning uit voor degenen die de namen weten van de mannen in de video's. "Het wordt zeer gewaardeerd als je dit bericht binnen je netwerk deelt, zodat het recht kan zegevieren", staat erbij geschreven. Volgens de Emmeloorders heeft de politie de familie geadviseerd om sociale media te gebruiken om te achterhalen wie de personen op de video's zijn.

Zonder toestemming van de mensen in beeld mogen video's alleen gedeeld worden met de politie. Die kan het gebruiken om verdachten op te sporen. En sterker nog, de politie kan beveiligingsbeelden ook opvragen of zelfs vorderen. In dat laatste geval ben je verplicht het beeldmateriaal af te staan.

Waarom mag de politie het wel?
Maar hoe kan het dan dat de politie zelf wel allerlei opnames publiekelijk deelt in bijvoorbeeld televisieprogramma's als Opsporing Verzocht of Bureau Flevoland? Daar ligt een hele stapel regels aan ten grondslag en dat wordt dus niet zomaar gedaan. Kortgezegd mag de politie alleen inbreuk maken op de privacy van identificeerbare personen als daardoor informatie boven tafel komt die belangrijk is 'voor de waarheidsvinding, de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen of het voorkomen van strafbare feiten'.

Voordat de politie en openbaar ministerie beelden delen waarop iemand duidelijk herkenbaar is, wordt een belangenafweging gemaakt. Hierbij zijn 'rechtmatigheid, proportionaliteit, subsidiariteit en doelmatigheid' belangrijke factoren. Een officier van justitie is verantwoordelijk voor de uiteindelijke beslissing of beeldmateriaal met daarop herkenbare mensen wordt gedeeld.

Manipulaties
Eenmaal door de politie gedeelde beelden worden meteen verwijderd als de noodzaak voor het verspreiden van deze beelden er niet meer is. Maar dat is in het huidige digitale tijdperk niet echt makkelijk. Verspreiding door anderen dan de politie en het toevoegen van manipulaties aan het originele beeldmateriaal komt steeds vaker voor. Hierdoor is de politie nog voorzichtiger met de beslissing om opnames met herkenbare mensen openbaar te maken.