omroep flevoland

Natuurorganisaties reageren gematigd enthousiast op het besluit van Staatsbosbeheer dat het grootschalig afschieten van edelherten en heckrunderen niet meer nodig is. De natuurorganisaties zijn de afgelopen jaren geregeld naar de rechter gestapt vanwege het afschotbeleid.

Het aantal grote grazers in de Oostvaardersplassen moest volgens Staatsbosbeheer fors worden verkleind vanwege de schaarste aan voedsel in de winter. Konikpaarden en heckrunderen zijn naar andere natuurgebieden verhuisd, een groot aantal edelherten is afgeschoten.

Van de 1800 herten leven er nu nog zo’n 500 in het gebied. Staatsbosbeheer kiest ervoor om een vergelijkbaar wildbeheer toe te passen als op de Veluwe. Daar wordt alleen op herten gejaagd als er te veel zijn.

Laat de natuur zijn gang gaan
"Er is een grote denkfout gemaakt", zegt Harm Niessen van Faunabescherming Nederland. "Je moet het aan de natuur overlaten". Hij vergelijkt de Oostvaardersplassen met natuurgebieden in Afrika. Bij extreme weersomstandigheden gaat daar een groot aantal dieren dood. Dat gebeurt ook in de Oostvaardersplassen wanneer er tijdens koude of natte winters te weinig voedsel is voor de dieren. "We denken dat we de natuur moeten beheren, maar de natuur regelt dat zelf".

Daarnaast denkt Niessen dat de belangen voor recreatie in de Oostvaardersplassen en de belangen van luchthaven Lelystad een rol spelen bij de keuze voor het grootschalig afschieten. "De toeristische sector is niet gebaad bij een onbeheerd natuurgebied", zegt hij. Na sommige winters was het gebied compleet kaalgevreten en was het niet aantrekkelijk om in de Oostvaardersplassen te wandelen of te fietsen.

Zo’n onbeheerd gebied kan juist wel aantrekkelijk zijn voor grote groepen wilde ganzen. Deze vogels kunnen een gevaar vormen voor het vliegverkeer van en naar luchthaven Lelystad. Ook al is de luchthaven niet open voor grotere vluchten, Niessen verwacht dat het wildbeheer in de Oostvaardersplassen er wel op is afgestemd.

Liever anticonceptie dan afschot
De natuurorganisaties benadrukken dat de inzet van jagers nooit had gehoeven als er naar alternatieven was gekeken. De bestuurdersrechter heeft vorig jaar al bepaald dat die alternatieven niet onderzocht hoefden te worden. Toch blijft Eddy Nagel van Hart voor Oostvaardersplassen volhouden dat de keuze voor anticonceptie volgens hem beter was geweest dan de kogel.

Anticonceptie kan volgens Nagel een snelle uitbreiding van de populatie tegengaan. Nagel beweert dat als er eerder voor deze methode was gekozen er niet zoveel edelherten afgeschoten hoefden worden. Staatsbosbeheer blijft doorgaan met het afschieten van herten in de Oostvaardersplassen, maar is nu veel meer gericht op het in stand houden van de huidige populatie. "Zelfs nu kan er alsnog de keuze voor anticonceptie worden gemaakt", zegt Nagel.

Niet mogelijk
Volgens Henk Erik Kuipers van Staatsbosbeheer is anticonceptie niet mogelijk. "Je ziet hoe groot het gebied is. Als het al mogelijk zou zijn moet je je afvragen of het wenselijk is. Door anticonceptie haal je waarschijnlijk een groot deel van het natuurlijk gedrag bij de dieren weg. De familieverbanden met veulens, kalveren. Dat is zo'n cruciaal onderdeel van het natuurlijk gedrag en het leven in de Oostvaardersplassen. Maar zover we weten is het ook niet mogelijk op deze schaal."

Een andere oplossing zou volgens Harm Niessen de komst van de wolf zijn. "Die lost het wel op", verwacht hij. Er is tot nu toe geen wolf gesignaleerd in de Oostvaardersplassen.