omroep flevoland

De woningbouwcorporaties uit Almere en Lelystad zetten woensdag geen handtekening onder de zogenoemde Woondeals met minister Hugo de Jonge. In die overeenkomsten worden met gemeenten afspraken gemaakt om snel meer woningen te bouwen. Ook projectontwikkelaars twijfelen over de haalbaarheid. Dertig procent van de nieuwbouw zou de komende jaren uit sociale huur moeten bestaan. De corporaties zien dat niet gebeuren met deze woondeal.

"We zijn woensdag wel aanwezig, maar ondertekenen de woondeal niet. En we gaan ook niet op de foto met Hugo de Jonge en de wethouders", zegt Anne-Jo Visser van de Amsterdamse Federatie van Woningbouwcorporaties (AFWC). De Almeerse en Lelystadse verhuurders vallen niet onder de AFWC maar delen de mening van Visser. "De Woondeal is te vrijblijvend. 500 woningen erbij per week? Dan moeten er harde afspraken worden gemaakt en concrete bouwlocaties beschikbaar worden gesteld. Anders moeten we woningzoekenden gaan teleurstellen. Geef dan gewoon een realistisch beeld", vindt Anne-Jo Visser.

De corporaties in Zeewolde, Urk, Noordoostpolder en Dronten hebben een steunbetuiging voor de Woondeal aan Flevolands gedeputeerde Jan de Reus gestuurd. Wat die steunbetuiging precies inhoudt, wordt pas woensdag bekend.

'220.000 woningen erbij is onhaalbaar'
Het tekort aan betaalbare woningen overheerst de verkiezingen voor de Provinciale Staten en is hét thema. Precies op de dag dat kiezers naar de stembus gaan, zetten wethouders van tientallen gemeenten hun handtekeningen onder drie Woondeals. Eentje voor 29 gemeenten in de Metropoolregio Amsterdam (MRA), waaronder ook Almere en Lelystad (171.200 woningen), eentje voor Noord-Holland Noord (40.000 woningen) en eentje voor de overige gemeenten in Flevoland (zo'n 8.000 woningen). Dit betekent dat er in de twee provincies tot 2030 elke week 500 vooral betaalbare woningen bij zouden komen.

Het is de bedoeling dat twee derde van de nieuw te bouwen woningen 'betaalbaar' wordt. Dat zou dan gaan om meer dan 110.000 in de MRA. Hieronder vallen sociale huurwoningen, huurwoningen tot 1.000 euro huur per maand en koopwoningen onder 355.000 euro.

"De realiteit is dat we dat echt niet gaan redden"

Projectontwikkelaars zijn blij met de voortvarendheid waarmee minister De Jonge de woningnood wil aanpakken. Maar de inhoud van de Woondeal, zoals de genoemde locaties en aantallen nieuwe woningen in de MRA, ondersteunen ze niet. "We móeten het aantal van 220.000 eigenlijk halen, omdat ze nodig zijn. Maar de realiteit is dat we dat echt niet gaan redden", zegt Jan Fokkema van de Neprom, de vereniging van projectontwikkelaars.

Fokkema noemt alleen al de terugslag in de nieuwbouw als remmende factor. Door onder meer hoge rentes en een tekort aan personeel en bouwmaterialen, daalt de landelijke nieuwbouwproductie volgens hem op dit moment met de helft. Een versnelling zit er niet in. "Daarnaast worden er in de Woondeal locaties genoemd die er al zijn. Zo kan ik het ook. We zijn blij dat er nu locaties worden genoemd, maar meer is het niet. We moeten nu gaan praten."

"De uitkomst van politiek correct gedrag"

Emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling Friso de Zeeuw uit Monnickendam steunt de mening van de corporaties en de bouwers. "Als beschouwer zie ik de inhoud van de Woondeal als de uitkomst van politiek correct gedrag. Kijk, Hugo wil jagen. En terecht. De doelstelling van 900.000 nieuwe woningen in het land is logisch, vanwege de vraag. De gepresenteerde aantallen voor de metropoolregio komen voort uit een niet erg gefundeerd optimisme van de wethouders en gedeputeerden in Noord-Holland en Flevoland. Planningsoptimisme is een chronische ziekte. De inhoud van de Woondeal is zeer kwetsbaar, omdat men voor zeer lastige, binnenstedelijke locaties heeft gekozen. Het is planningsoptimisme en politiek wensdenken.”

Volgens De Zeeuw is het daarom niet verstandig te gaan roepen dat er 220.000 woningen worden geleverd. "Je wekt verwachtingen die je niet waar kunt maken. Je gaat dan net even te ver. De Woondeal voor de MRA moet nog eens serieus getoetst worden op zijn realiteitsgehalte."

'Problemen niet opgelost'
Woordvoerders van de Metropoolregio Amsterdam (MRA), het samenwerkingsverband van dertig gemeenten en twee provincies, onderkennen dat de ambitie in de Woondeal hoog is afgesteld. Maar dat is gebeurd om goede redenen, zeggen ze. Door te tekenen, zetten gemeenten een handtekening onder inspanningsverplichtingen. Ook zorgen ze voor versnelling van de woningbouw. "We leggen de lat hoog, want deze woningen zijn gewoon hard nodig. En dankzij de Woondeals liggen er Rijksbijdragen in het verschiet. Bovendien gaat het Rijk zich inzetten om klimaatbestendig te bouwen, en zaken rond geluid en stikstof te regelen. Dat is noodzakelijk, om het woningtekort in de MRA sneller in te lopen en de betaalbaarheid van het wonen in de regio te verbeteren. Maar we moeten niet doen alsof alle problemen met deze woondeal zijn opgelost. Want bijvoorbeeld dertig procent sociale huurwoningen, dat is niet morgen geregeld. Dat kan in sommige gemeenten bij wijze van spreken nog 100 jaar duren."