omroep flevoland

Bij de Boerderij van de Toekomst in Lelystad wordt gezocht naar een oplossing voor de steeds verdergaande verzilting van het grondwater. De bedoeling is dat er een zogenoemde waterbel onder landbouwgrond wordt aangelegd, die voor beregening van gewassen gebruikt kan worden in droge periodes. Het onderzoek hoe dit zo goed en praktisch mogelijk uitgevoerd kan worden, wordt gedaan door Wageningen University & Research (WUR).

Het grondwater wordt zouter en daardoor wordt het steeds ongeschikter om er gewassen mee te beregenen. Door de klimaatverandering stijgt de zeespiegel en dat zorgt vervolgens ook voor een stijging van zout kwelwater. Door overtollig zoet regenwater op te slaan in de grond en niet meer af te voeren naar het IJsselmeer, ontstaat een soort bron. Deze kan dan aangeboord worden als het lange tijd droog is, iets wat in de toekomst steeds vaker voor zal komen. "We willen regenwater juist in dit gebied vasthouden, zodat we minder last hebben van verzilt beregeningswater", legt onderzoeker Wijnand Sukkel van de WUR uit.

Hergebruiken van zoet water
De drainagebuizen die overal onder landbouwgrond liggen, voeren nu een teveel aan regenwater af. Sukkel legt uit hoe die drainage nu ook voor toevoer moeten gaan zorgen. "Het regenwater wordt verzameld in een put en dat wordt vervolgens in de grond gepompt. Afhankelijk van de ondergrond vormt zich dan tussen de 10 en 30 meter diepte een waterbel. Die bel drijft op het brakke, zoute grondwater. In periodes van droogte kun je dat water tot zo'n 75 procent hergebruiken." De onderzoekers hebben ontdekt dat, om het systeem goed te laten werken, er met dubbele drainagebuizen gewerkt moet worden. "Om de vijf meter zo'n buis is het beste, nu liggen ze vaak op minimaal tien meter uit elkaar", zegt Sukkel.

Een probleem dat vooral in de Flevolandse kleigrond voorkomt, is dat er op zo'n dertig centimeter diepte een redelijk ondoordringbare grondlaag is. Deze is laag is verdicht doordat er zware landbouwvoertuigen overheen rijden. Dit zorgt ervoor dat overtollig regenwater nauwelijks kan doordringen in diepere grondlagen. Ook kan grondwater daar niet doorheen om de wortels van gewassen te bereiken. Dus naast het aanleggen van een waterbel, moet ook die harde grondlaag los worden gemaakt.

Brede toepassing
Op een paar plekken in Nederland wordt al geëxperimenteerd met de waterbel. Maar de onderzoekers van de Boerderij van de Toekomst hebben nog wel een aantal vragen. "Het werkt wel, maar we moeten het nog finetunen", zegt Sukkel. "Hoeveel water kun je in de zomer weer aanvoeren via je drainagebuizen? Is het water dat van je land komt wel schoon genoeg? Misschien moet er nog wel een filter op. Dus dat zoeken we nog uit om dit verder praktijkrijp te maken, zodat het breed toegepast kan gaan worden."