omroep flevoland

Als de dijken niet steviger worden gemaakt, de CO2-uitstoot niet vermindert en de zeespiegel inderdaad 2 tot 5 meter stijgt, dan kan Flevoland lange tijd onder water komen te staan. Want de dijken niet verstevigen, betekent dat bij die hoge waterstand de dijken doorbreken of overspoelen.

Mocht dat scenario waarheid worden, dan duurt het erg lang - eerder een jaar dan een maand - om het water weer weg te pompen. Dat staat in een rapport van een groep wetenschappers, die onderzocht hoe Nederland verandert als de zeespiegel 2 of 5 meter stijgt. De resultaten noemen ze "zorgwekkend".

De wetenschappers schreven hun rapport 'Wat wil de Delta?' in opdracht van de Deltacommissaris. Die is verantwoordelijk voor het deltaprogramma dat Nederland tegen het water moet beschermen.

Als de zeespiegel meters stijgt, dan verzilten de lichtblauwe delen op de kaart of ze veranderen in moerasgebieden. "Dit zijn laaggelegen gebieden. Bij een hoge zeespiegel krijg je water na zware regenval daar niet meer weggepompt.", legt hoogleraar Rivieren en delta's Maarten Kleinhans van de Universiteit Utrecht uit. Op het kaartje is duidelijk te zien dat meer dan de helft van Flevoland blauw is gekleurd en volgens de onderzoekers dus groot risico loopt.

Worstcasescenario's
Belangrijk om te weten: de 2 en 5 meter stijging die de experts doorrekenden, zijn denkbaar in de komende 80 jaar tot 150 jaar. "Er leven nu dus mensen op aarde die dit misschien mee gaan maken, als er niets verandert!" waarschuwt de hoogleraar. "Het zijn weliswaar worstcasescenario's, wat betekent dat de zee alleen zoveel stijgt als onze CO2-uitstoot niet vermindert."

In de scenario's gaan de onderzoekers ervan uit dat Nederland geen extra maatregelen neemt, zoals kustversteviging. De toekomstbeelden laten dan ook vooral zien waar en hoe we ons moeten voorbereiden en aanpassen, benadrukt Kleinhans. "We willen laten zien waar we met keiharde dijken moeten werken, en waar het ook anders kan."

'Wandelende Wadden'
Behalve de dijkdoorbraken gaan ook 'de Wadden aan de wandel'; de Waddeneilanden verdwijnen deels en 'wandelen' richting de kust. En er is nog een verrassende conclusie, van iets dat in de meeste scenario's tot nu toe niet voorkwam. "De zeespiegelstijging kan zelfs het oosten van het land raken, via de rivieren. Dat komt door de opstuwing door de zee", zei Kleinhans zaterdag in Nieuwsuur. "Daar hebben we het zelden over."

Klimaattop
Niet voor niets komt het rapport juist nu uit. In Egypte begint deze zondag de 27e klimaattop van de Verenigde Naties. Daar proberen landen afspraken te maken om te voorkomen dat de extreme scenario's die wetenschappers zoals Kleinhans schetsen, werkelijkheid worden.

In Nederland wordt al rekening gehouden met een stijgende zeespiegel en heftige regenval. Zo worden extra dijken aangelegd en wordt de kustlijn versterkt. Maar een belangrijke conclusie van het onderzoek is: er zit een grens aan hoeveel we ons kunnen wapenen tegen het water. "Het Nederlandse landschap is maar tot op zeker hoogte maakbaar", zegt Kleinhans. "En daar moeten we met de ruimtelijke planning rekening mee gaan houden".