omroep flevoland

Commissaris van de Koning (CvdK) Leen Verbeek had zich nooit als Rijksheer mogen opstellen in de gesprekken met raadsleden van Noordoostpolder over de komst van het aanmeldcentrum in Bant. Dat blijkt uit een onderzoek dat is gedaan in opdracht van een aantal partijen in Provinciale Staten, dat in handen is van Omroep Flevoland. Verbeek had geen enkele wettelijke bevoegdheid om dat te doen.

De raadsleden voelden zich tijdens dat gesprek eind april gechanteerd. Verbeek zette zijn dienstauto prominent voor de deur en tijdens het gesprek sprak hij de raadsleden directief toe in zijn rol als Rijksheer. Hij zei dat als de gemeente niet zou meewerken dit consequenties zou kunnen hebben voor de aanleg van de Lelylijn.

Alleen Rijksheer bij noodwetgeving
Een Rijksheer is een soort boodschapper van een minister. Als een CvdK zich in die hoedanigheid presenteert, hoeft hij geen verantwoording af te leggen aan Provinciale Staten. Maar een Rijksheer kan alleen namens een minister optreden in buitengewone omstandigheden, als er staatsnoodrecht in werking is. En daar is bij de asielzoekersproblematiek geen sprake van. Deze opvang wordt – tot nog toe – gezien als reguliere taak en niet als een taak waarvoor noodwetgeving in werking wordt gesteld, zo staat in het onderzoek. Dat is geschreven door Dr. Ernst Brainich, een autoriteit op dit gebied.

Ook in andere provincies opereerden Commissarissen in de hoedanigheid als Rijksheer in de asielopvang-kwestie. Maar dat is hen niet aan te rekenen, want de CvdK’s werden door de vele correspondentie uit Den Haag op het verkeerde been gezet, zo stelt de onderzoeker.

'Weten hoe het werkt'
Fractievoorzitter Gert-Jan Ransijn van JA21 vraagt zich af bij wie de schuld ligt. "Mensen die al zo lang meegaan als Verbeek, moeten er toch weet van hebben hoe het werkt. Bovendien zou ieder weldenkend mens toch moeten denken in zo'n situatie: 'Er moet wel iets heel ergs aan de hand zijn als ik als Rijksheer ga optreden', en dat was duidelijk niet het geval", stelt Ransijn.

Ook fractievoorzitter Marc van Rooij van 50Plus is verbaasd door de opstelling van Verbeek. "Als hij er net zou zitten, dan zou het nog kunnen dat hij niet precies weet hoe het zit met die twee verschillende rollen. Maar Verbeek zit er al veertien jaar en bovendien heeft hij ondersteuning van het ambtelijk apparaat. Dus daar moeten we maar eens een aardig woordje over gaan spreken", zegt Van Rooij. "Voor een gemeenteraad en ook voor ons als Provinciale Staten is deze houding van de CvdK erg verwarrend."

Prioriteit bij Flevoland?
Ellentrees Müller van coalitiepartij VVD wil vooral graag van de CvdK weten waar zijn prioriteit ligt. "Ik hoop dat Verbeek's eerste belang ligt bij de Flevolanders en dat hij geen verlenging is van de landelijke overheid." Fractievoorzitter Corina Straatsma van GroenLinks twijfelt erg aan het onderzoek. "Wij geloven niet per se dat het waar is wat er uit het onderzoek naar voren komt. Wij hebben ook niet om zo'n onderzoek gevraagd. Den Haag moet controleren of Verbeek een juiste invulling aan zijn taken geeft, dat is niet aan ons."

Verantwoorden
Verbeek moet zich volgende week woensdag verantwoorden in Provinciale Staten omdat hij raadsleden in Noordoostpolder gechanteerd zou hebben. Ook zal dan zijn onterechte opstelling als Rijksheer aan de orde komen. Verbeek moest bij het vorige debat verstek laten gaan omdat hij in het buitenland zat. Hij wil nu nog niet reageren op de uitkomsten van het onderzoek, maar eerst het debat afwachten.

De fractie van JA21 in de Tweede Kamer stelt naar aanleiding van dit onderzoek vragen aan twee ministeries. De fractie wil weten of het de ministeries zijn geweest die de CvdK's het bos in hebben gestuurd, of dat de commissarissen zelf hebben bedacht om als Rijksheer naar buiten te treden.

Dat Verbeek zich in de gesprekken met de raadsleden toch als Rijksheer heeft gepresenteerd, heeft naar alle waarschijnlijkheid geen invloed op de komst van het aanmeldcentrum.

Woensdagavond ook informatieavond over centrum
Tegelijkertijd met het debat wordt er woensdagavond in Bant een inloopavond voor omwonenden van het aanmeldcentrum gehouden door het COA. Daarbij is ook de staatssecretaris aanwezig.