omroep flevoland

Om van het nieuwe Oosterwold in Zeewolde een succes te maken, moet volgens twee onderzoeksrapporten een drastische draai gemaakt worden. Daar, in het Zeewolder deel van Oosterwold, moeten in de toekomst niet dezelfde fouten gemaakt worden als in het Almeerse deel van de zelfbouwwijk. Gebiedsorganisatie Oosterwold heeft twee rapporten laten maken met daarin de oplossingen voor het gebied. Daarin staat dat de stadslandbouw op de huidige manier niet werkt. Dat overheden meer taken naar zich toe moeten halen en dat de woningen dichter op elkaar gebouwd moeten worden.

In de huidige wijk Oosterwold moeten de bewoners veel zelf regelen. Ze maken zelf de straten en tot voor kort hoorde ook de aanleg van afvalwaterzuivering daarbij. Maar volgens de onderzoekers zorgt dit zelf regelen voor problemen. “In de praktijk blijkt dat een stad maken en een gemeenschap vormen met alle faciliteiten die daarbij horen, weerbarstiger is dan in 2012 werd gedacht.”

Zet de huizen naast elkaar
In Oosterwold staan de huizen veelal verspreid over de kavels met rondom de tuinen. Die tuinen moeten voor vijftig procent gebruikt worden om voedsel te kweken. Door woningen op één plek te zetten, is er voor natuur of landbouw op een andere plek meer ruimte. De onderzoekers sturen in beide rapporten aan om huizen te clusteren als een soort buurtschap. Als de gemeente Zeewolde dit wil, moeten de spelregels van Oosterwold aangepast worden. In de huidige opzet van Oosterwold is dat geblokkeerd, omdat er volgens de onderzoekers misbruik van werd gemaakt door projectontwikkelaars. “In de praktijk is vooral het principe dat ‘bijna alles mag maar dan moet je ook bijna alles zelf doen’ lastig uitvoerbaar.”

Stadslandbouw schrappen
Inwoners van het Almeerse Oosterwold moeten de helft van hun kavel gebruiken voor zogenoemde stadslandbouw. Voor de inwoners bleek dit een probleem, omdat de inwoners van Oosterwold geen verstand hebben van landbouw bedrijven, zeggen de onderzoekers. Ook de regels over voedselveiligheid en hygiëne vereisen meer expertise dan de ‘stadsboeren’ hebben. Daarnaast verkijken de Oosterwolders zich op het boeren dat naast hun dagelijks werk veel tijd kost, staat in de onderzoeksrapporten.

De onderzoekers stellen voor de eis te laten varen om de helft van de kavel voor stadslandbouw te gebruiken. Ook wordt gekeken om de landbouwgrond te clusteren en een professional de grond te laten bewerken. "Een groot deel van de stadslandbouw op individuele kavels heeft de uitstraling van een grote tuin in plaats van een 'landje'."

Meer coördinatie
Bij het aanleggen van wegen, waterpartijen en nutsvoorzieningen moet de gemeente en belangrijke rol spelen. Nu wordt dit overgelaten aan de bewoners van de wijk. “De aanleg van infravoorzieningen binnen organische ontwikkeling blijkt een grote kluif in de praktijk.”

De overheid moet vooraf met nutsbedrijven en de bewoners om tafel, om zo sneller en beter voorzieningen te regelen. Dat geldt ook voor het aanleggen van wegen. Nu moeten bewoners onderling bepalen waar de wegen komen.

De wegen die nu in Oosterwold zijn aangelegd zijn volgens de onderzoekers niet altijd logisch. Sommige kavelwegen lopen dood en dat is niet handig voor de hulpdiensten. Alle initiatiefnemers in de wijk moeten daarom zo snel mogelijk bij elkaar gebracht worden om later problemen te voorkomen. “Dit gaat niet spontaan en vraagt om een grotere rol voor de overheid bij de start van het proces. “

Ook wordt een extremer plan voorgelegd. Daarbij wordt de kavelwegvereniging opgedoekt, die nu bepaalt waar de wegen komen. “De vorm van de weg wordt nog wel door groepen van initiatiefnemers ontworpen. Vervolgens vertaalt de gemeente dit naar een technisch ontwerp en legt de weg aan, inclusief de nutsvoorzieningen.” De overheid betaalt dan de weg en gaat de weg beheren. Nu is dat nog een taak van de bewoners.

Eemvallei Stad
De rapporten geven een duidelijke koers voor het bouwen van huizen in clusters en het vormen van een stedelijke omgeving. Dit is precies wat enkele projectontwikkelaars in juni vorig jaar voorstelden aan toenmalig minister Ollongren. Zij willen een Eemvallei Stad met hoogbouw. Dit om de woningnood op te lossen. In het Zeewolder deel van Oosterwold bezitten verschillende projectontwikkelaars veel grond. Die grond is gekocht voor de prijs van landbouwgrond. Als er nu veel huizen gebouwd gaan worden, dan wordt er veel verdiend door deze investeerders, verwachtte oud-wethouder Adri Duivesteijn van Almere. Om aan de Oosterwoldregels van stadslandbouw te voldoen, wordt de landbouw geclusterd aan de randen van de stad en uitgevoerd door echte boeren.

Reactie gemeente Zeewolde
Wethouder Helmut Hermans (Leefbaar Zeewolde) is gevraagd naar zijn bevindingen van de rapporten. Een woordvoerder laat weten dat Hermans nu nog niet wil reageren, omdat hij zich nog moet verdiepen in de situatie. In september wil de wethouder reageren op het rapport.