omroep flevoland

Woensdagavond vergaderde de gemeenteraad van Zeewolde over een bestemmingsplanwijziging die nodig is om de komst mogelijk te maken van een datacentrum op bedrijventerrein Trekkersveld. Dit zogeheten hyperscale datacentrum is voor Meta, het moederbedrijf van onder meer Facebook, Instagram en WhatsApp.

Je kunt hier naar de stream van de vergadering kijken die technisch mogelijk werd gemaakt door de Lokale Omroep Zeewolde. Onder de video lees je updates uit de vergadering. De raad neemt nog geen besluit. Dat gebeurt op 16 december.

23:41. Einde vergadering.

23:37. Bijna aan het eind van de vergadering gaat burgemeester Gerrit Jan Gorter in op mensen die 'onbetamelijk' reageren in de richting van raadsleden. Als raadsleden daar mee te maken krijgen dan kunnen zij zich bij de burgemeester melden, zo zei Gorter.

23:10. Afgaand op de uitspraken die de fracties vanavond hebben gedaan is er een meerderheid van 10 van de 19 raadsleden vóór de komst van het Meta-datacentrum op bedrijventerrein Trekkersveld. Dit is hoe de partijen er tot op dit moment in staan:

Voor
CDA = 2 zetels
VVD = 3 zetels
Zeewolde Liberaal = 1 zetel
PvdA/GroenLinks = 2 zetels
D66 = 2 zetels

Tegen
ChristenUnie = 3 zetels

De rol van Leefbaar Zeewolde met 5 zetels is niet helemaal duidelijk. De partij is erg kritisch over de plannen en vraagt mogelijk om uitstel van de besluitvorming.

Hoe BurgerBelang met 1 zetel over de kwestie denkt, is niet bekend. Fractievoorzitter Ruud Visser was door omstandigheden niet aanwezig.

Als de gemeenteraad op 16 december gaat stemmen, tellen de individuele meningen mee. Dan zou het wel eens kunnen zijn dat de stemverhouding verandert en er geen meerderheid voor de komst van het centrum is.

22:35. De gemeenteraad is weer aan de beurt. Niet alleen de woordvoerders van de partijen mogen nog vragen stellen, ook andere raadsleden worden in de gelegenheid gesteld vragen te stellen. Stroomverbruik, warmtenet, groene energie; alles komt voorbij. Erik van de Beld van de ChristenUnie geeft aan dat dit soort datacenters wat hem betreft thuishoren op grote industriegebieden zoals de Maasvlakte.

22:15. Ook de wethouders Wim van der Es (VVD) en Ewout Suithoff (ChristenUnie) beantwoorden nu een aantal vragen. Zo gaat Suithoff in op het warmtenet dat met de restwarmte van het datacenter gevoed zou kunnen worden. Daar zijn verschillende vraagtekens bij gezet. In de Polderwijk ligt een warmtenet, daar zou de restwarmte volgens de plannen al in 2024 ingezet kunnen worden.

22:06. Wethouder Egge Jan de Jonge (CDA) neemt het woord. Gaat verschillende vragen langs die zijn gesteld door de raadsleden. De Jonge gaat in op de overeenkomsten en verschillen met het Meta-datacenter in Denemarken. De ChristenUnie liet daar aan het begin van de avond foto's van zien.

Bij de CU vielen vooral de pijpen van dieselgeneratoren op. In Odense, Denemarken staan er 18 dieselgeneratoren per zijde. In Zeewolde worden dat er 8. Dat komt volgens de wethouder doordat het datacenter in Zeewolde rechtstreeks aangesloten wordt op het hoogspanningsnet, waardoor er een hogere leverzekerheid ontstaat. Ook de hoogte van de ‘uitlaatpijpen’ verschilt. In Denemarken 22 meter hoog. In Zeewolde 16 tot 18 meter.

21:48. De vergadering is tot 22:05 uur geschorst. Dan komt het college van burgemeester en wethouders aan het woord.

21:41. Leefbaar Zeewolde is met 5 zetels de grootste partij van de raad. Leefbaar heeft volgens fractievoorzitter Ben Sonneveld nog veel vragen over zeer cruciale punten. "Mijn fractie neigt er daarom ook naar om uitstel te vragen," aldus Sonneveld.

21:33. Wenda Westerhuis van D66 benoemt in haar spreekbeurt een hele hoop aspecten. Uit de woorden is op te maken dat de partij met twee zetels in de raad voor de plannen gaat stemmen: "Dat tegenstanders zich roeren is alleen maar goed. Maar of zij appels met appels vergelijken waag ik te betwijfelen." D66 wil geen uitstel van het besluit tot na de verkiezingen. Er zijn nog wel wat zaken die goed bekeken moeten worden.

21:26. Yvonne van Bruggen van PvdA/GroenLinks (twee zetels) heeft ook kritiek op het interview van Erik van de Beld in NRC. Van Bruggen is op bezoek geweest in een datacenter om een goed beeld te krijgen. Ze heeft wel de nodige opmerkingen over de plannen in Zeewolde, maar samenvattend: "PvdA/GroenLinks is zeker kritisch maar ook positief."

21:19. "Er zullen altijd wel burgers zijn die het ergens niet mee eens zijn. Soms moeten wij besluiten nemen die het individuele belang overstijgen", zegt Henk Parisius van Zeewolde Liberaal. De partij heeft 1 zetel in de raad. Parisius heeft kritiek op de ChristenUnie. Raadslid Erik van de Beld gaf dit weekend in een interview met NRC aan dat hij van mening is dat de raad niet goed in staat zou zijn om een besluit te nemen. Volgens Parisius kan de raad dat wel degelijk. Zeewolde Liberaal is voorstander van de plannen.

21:05. Hendrik Visser van de VVD geeft aan dat er in de fractie veel afwegingen zijn gemaakt. De conclusie is volgens Visser voorlopig "gematigd positief”. Visser houdt een slag om de arm als het gaat om de uiteindelijke keuze van de VVD. Welke partij er achter de plannen voor het datacenter zit, is voor de partij niet relevant. "De VVD kijkt in de basis naar de functie van een datacenter, niet naar de naam op de gevel. Dat doen we ook niet bij reguliere bedrijventerreinen."

"Indien wij ja zeggen willen wij een actieve betrokkenheid van Meta gewaarborgd zien." Dat moet wat Visser betreft verder gaan dan het ‘bij de poort afleveren’ van warmte voor een toekomstig warmtenet. (..) In de basis positief, maar voordat we besluiten over het bestemmingsplan willen we meer weten over wat Meta voor ons als Zeewolde kan en wil betekenen”, aldus Hendrik Visser van de VVD. De partij heeft drie zetels.

20:58. Bouwe van der Weide van het CDA is van mening dat de gemeenteraad prima in staat is om een afgewogen besluit te nemen over de plannen. Hij loopt de verschillende onderdelen van het datacentrum langs en lijkt voorstander te zijn. Het CDA is met twee zetels in de raad vertegenwoordigd.

20:55. Samenvattend: de ChristenUnie is tegen. "Omdat deze ontwikkeling meer neemt van Zeewolde, dan het geeft aan Zeewolde." De partij heeft drie zetels in de gemeenteraad en maakt onderdeel uit van het college van B en W.

20:45. Van de Beld (CU) zegt op eigen gelegenheid naar Odense in Denemarken te zijn gegaan waar een ander datacentrum van Meta staat. De gemeenteraad zelf had geen behoefte aan een excursie. Op de foto's die hij maakte in Odense is te zien dat het complex daar veel industriëler is dan de artist impressions van het centrum in Zeewolde. Hier zouden geen hekken om de gebouwen komen te staan. In Denemarken is dat wel het geval. Verder merkte hij op dat er bijna niemand te zien is en dat het complex niet overdreven veel geluid maakt. Van de Beld vergelijkt het geluid met een snelweg. Over de restwarmte merkt hij op dat het water uit het centrum een temperatuur van 23 graden heeft. Om het geschikt te maken voor verwarming moet het water nog eens verder verwarmd worden tot 75 graden. Er moet dus volgens hem nog een hoop extra bijverwarmd worden.

20.40. Erik van de Beld van de ChristenUnie heeft inhoudelijke bezwaren maar ook kritiek op het proces. Hij is van mening dat de gemeenteraad in september 2019 is overvallen door het college met de mededeling dat "een grote Amerikaanse partij" plannen heeft in Zeewolde: "Wellicht hadden wij veel eerder aan de – of een – noodrem moeten trekken." Volgens Van de Beld zijn de plannen van Meta de grootste buitenlandse investering in Nederland ooit. "Ons beeld is in de loop der tijd gaan kantelen." De geschetste voordelen blijken volgens de ChristenUnie steeds minder groot te zijn.

20:38. De vergadering wordt voortgezet. Nu mogen de raadsleden het woord voeren.

20:25. De heer Houtman is de laatste inspreker. Hij heeft eerder een zienswijze ingediend waarin hij zijn bezwaren uiteen heeft gezet. Houtman benoemt onder meer de vraagtekens die hij heeft bij het inzetten van de restwarmte van het datacentrum.

20:16. De heer Van Stee spreekt zijn verbazing uit over het moment waarop de gemeente naar buiten is gekomen met de plannen. Dat was rond de zomervakantie. Een moment waarop mensen de gemeenteberichten in de lokale krant minder goed in de gaten houden merkt Van Stee op. "Triest dat de beste landbouwgrond van Nederland – of misschien zelfs wel van Europa – wordt opgegeven voor dit datacenter." De inspreker zegt verder dat Meta zand in de ogen strooit van de lokale en provinciale politiek met de community programs die het bedrijf wil aanbieden: "Meta is een digitaal powerhouse, een wolf in schaapskleren."

20:10. Kees van den Broek: "Ik ben positief maar kritisch." Van den Broek is de eerste inspreker die voor de komst van het datacentrum lijkt te zijn. Hij wijst erop dat digitale diensten onmisbaar zijn geworden. Hij ziet data liever in Europa opgeslagen worden dan in bijvoorbeeld Noord Korea. Wel uit hij kritiek op sommige aannames van de gemeente. "Geachte raad, geacht college: ik wens u veel wijsheid toe."

20:05. Jeltsje Hanje: "Waarom wil de gemeente meteen in de Champions League spelen en beginnen we niet in de Eredivisie", zegt ze verwijzend naar een eerdere uitspraak van de wethouder die het binnenhalen van Meta als 'meespelen in de Champions League' omschreef. Een kleiner datacentrum past volgens haar een stuk beter bij Zeewolde. Daarnaast heeft ze twijfels bij de technieken die in het datacentrum gebruikt gaan worden: "Ik heb het idee dat het terugwinnen van restwarmte een utopie is." Ze doet een warm pleidooi om het besluit over de verkiezingen heen te tillen. "Zodat alle belangen nog een keer goed afgewogen kunnen worden."

20:01. De volgende spreker is Jaap Groen: "Ik ben een bezorgde inwoner van Zeewolde." Hij zegt met stijgende verontwaardiging kennis genomen te hebben van de plannen en de voorbereidingen. "Ik sta hier omdat ik mijzelf niet het verwijt wil maken: je hebt er niks tegen gedaan." Groen noemt het absurd dat op gemeentelijk niveau besloten mag worden over dit plan. Gezien het grote energiegebruik had dit een landelijk besluit moeten zijn. De Tweede Kamer zou zich moeten uitspreken over de wenselijkheid van datacentra in het land. Groen zet ook vraagtekens bij de werkgelegenheid die beloofd wordt. "De kenniseconomie van Nederland krijgt echt geen boost van de opslag van bits en bytes."

19:55. De heer Oosterbos: "Ik heb lang getwijfeld om me op deze plek uit te spreken. (...) Dat u in beslotenheid heeft gesproken heeft mijn vertrouwen geschaad." Tijdens zijn inspreekbeurt zei Oosterbos op felle toon dat hij door ‘een politieke partij’ is weggezet als onruststoker. Net als zijn voorgangers uit hij kritiek op het energiegebruik. Verder zet hij vraagtekens bij het plan om restwarmte van het datacenter in te zetten voor het verwarmen van woningen.

Ben Sonneveld van Leefbaar Zeewolde heeft een vraag aan Oosterbos: "U zegt dat de inwoners van Zeewolde niet zijn meegenomen in het proces. Hoe had u dat dan voor zich gezien?" Volgens Oosterbos had er veel eerder open gesproken moeten worden over de plannen in plaats van vast te houden aan formele procedures.

19:50. De heer Van Klaarbergen is de volgende inspreker. Hij zegt: "Voor de digitalisering van de economie is dit hyperscale datacenter overbodig." Ook hij bekritiseert de energiebehoefte van het datacentrum. Van Klaarbergen besluit met de woorden: "Ik wens u toe dat u de zoetigheid van Mark 'Suikerberg' kunt weerstaan."

19:45. Derde inspreker is de heer Smit. Hij benoemt het energieverbruik van het datacentrum en de in zijn ogen vreemde beantwoording van zienswijzen door het college van B en W. Voorzitter Gerrit Jan Gorter wijst hem erop dat de 3 minuten voorbij zijn, hij moet zijn betoog afronden.

19:39. Tweede inspreker is Susan Schaap. Voorzitter van de stichting Datatruc Zeewolde. Zij heeft de afgelopen maanden geregeld kritiek geuit op de plannen. D66 en Zeewolde Liberaal houden Schaap uitspraken voor die zijn gedaan op de Facebook-pagina van Datatruc. "Het lijkt alsof u ons beschuldigt van iets", zegt Henk Parisius van Zeewolde Liberaal. Schaap reageert daarop: "Wie de schoen past trekt hem aan."

19:34. De eerste inspreker is Sipke Veenstra, inwoner van Zeewolde en ondernemer. Hij is tegen de grootse plannen. Veenstra zegt niet tegen een datacentrum te zijn, maar deze "moet passend zijn bij de omvang van Zeewolde". Hij heeft vooral kritiek op het stroom- en waterverbruik dat naar verwachting groot zal zijn. Verder wordt hij persoonlijk getroffen door de komst van het centrum. Een loods aan de Baardmeesweg die hij huurt moet voor het centrum worden gesloopt.

19:25. Er hebben zich 10 sprekers aangemeld die iets willen zeggen over het datacentrum. Er is per persoon 3 minuten de tijd uitgetrokken. De vergadering vindt plaats in de theaterzaal van The Lux. Dit omdat de raadszaal in het gemeentehuis te klein is om 1,5 meter afstand te houden.