omroep flevoland

Na vijf jaar onderzoek is nu bekend wat de locatie is van vier 'verdwenen' middeleeuwse nederzettingen in de Zuiderzee. Maritiem archeoloog Yftinus van Popta promoveert donderdag op het onderzoek naar deze zogenoemde 'verdronken dorpen'.

Urk en Schokland waren niet de enige eilanden in de Zuiderzee. In de middeleeuwen waren er nog vier nederzettingen. Lange tijd was onduidelijk waar deze eilanden precies hebben gelegen, maar Van Popta is erachter gekomen, na jarenlang onderzoek naar het noordoostelijke deel van het Zuiderzeegebied.

Alle archeologische vondsten die in Noordoostpolder zijn gevonden, zijn in kaart gebracht. Het gaat om botten, aardewerk, bakstenen en dakpannen. Naast Urk en Schokland zijn er nog vier andere plekken met een hoge dichtheid aan soortgelijke archeologische vondsten. Lange tijd werd ervan uitgegaan dat de vondsten van schepen kwamen. Maar volgens Van Popta zijn het de locaties van de verdronken dorpen. Uit bronnen uit de hoge middeleeuwen blijkt dat er vier nederzettingen in dat gebied hebben bestaan. Het zou gaan om de dorpen 'Marcnesse, Nagele, Fenehuysen I en Fenehuysen II'.

Het gevonden aardewerk in de gebieden komt grotendeels uit de late middeleeuwen. Op luchtfoto's en satellietbeelden is ook te zien dat in het huidige Kuinderbos lijnen zijn die door mensen moeten zijn gemaakt. In de vroege middeleeuwen was dit stuk van de Noordoostpolder een groot veengebied. Uit archeologisch onderzoek van Van Popta blijken dit sloten te zijn, die in de middeleeuwen zijn aangelegd. Bij deze sloten zou een van de nederzettingen van Fenehuysen horen.

De exacte locaties bepalen van de vier verdronken dorpen is lastig. De mogelijke resten in de grond zijn ernstig aangetast. Verder onderzoek in historische bronnen en oude kaarten moet het mogelijk maken om de verdronken dorpen nauwkeuriger aan te wijzen. Dan zou onderzoek op locatie zinvol kunnen zijn. Dan kan Van Popta beginnen met een zoektocht naar putten, kuilen en funderingen en andere resten van de dorpen.

Eerdere onderzoeken
Archeoloog Yftinus van Popta heeft vaker onderzoek gedaan in Flevoland. In 2018 werkte hij aan de opgraving van het schip 'Queen Anne'. Dit Engelse schip was in de 18e eeuw vergaan, op de plek waar nu Rutten ligt. In 2019 ontrafelde Van Popta het raadsel van een gevonden scheepswrak in Zeewolde. Het bleek te gaan om een tjalk die in 1893 zonk in de Zuiderzee.

Alle plaatsnamen in Flevoland hebben een historische achtergrond. Lees meer over Bidningahusum, Dronthen, Enedseae en Espelo.