omroep flevoland

Het is 6 weken na de verkiezingen voor Provinciale Staten, maar zicht op een nieuw college is er nog niet. Sterker nog, ze gaan opnieuw beginnen in het provinciehuis. Na een eerste informatieronde volgt er een tweede. En daarmee komt een voortzetting van de bestaande coalitie ook weer in in beeld. Een analyse van verslaggever Marjan van Ens.

"Dit is een mooie, stabiele en stoere coalitie die stormen kan doorstaan." Dat zei informateur Annemarie van Gaal toen zij half april advies uitbracht over een de samenstelling van een nieuw college van Gedeputeerde Staten. Op basis van gesprekken met alle 13 fracties in Flevoland adviseerde zij om Forum voor Democratie, VVD, CDA, CU en PvdA een college te laten vormen.

De partijen kunnen rekenen op een ruime meerderheid in de Provinciale Staten. Bovendien, zo stelde de informateur, hebben ze basisafspraken gemaakt over lastige politieke onderwerpen zoals de energietransitie en vliegveld Lelystad. Deze coalitie zou dus tegen een stootje moeten kunnen.

Nog geen 24 uur later bleek het tegendeel. De PvdA legde een bom onder het beoogde college. De sociaaldemocraten vroegen Forum voor Democratie afstand te nemen van standpunten of uitspraken die door de landelijke afdeling gedaan zouden zijn. Forum weigerde hierop in te gaan en daarmee viel de geplande samenwerking in duigen nog voordat die van start was gegaan.

Hoe is de situatie nu?
Wat na bijna 6 weken praten overblijft, is de bereidheid van Forum voor Democratie, de VVD, het CDA en de ChristenUnie om samen het dagelijks bestuur van Flevoland te vormen. Maar bereidheid alleen is niet genoeg. De vier partijen hebben namelijk maar 20 van de 41 zetels in Provinciale Staten, terwijl er gestreefd wordt naar een college dat kan steunen op een brede meerderheid. Kortom: er moet een partij bij worden gevonden.

Omdat GroenLinks bij de verkiezingen forse winst boekte, komt die partij als eerste in aanmerking. Maar de fractie heeft hetzelfde morele dilemma als de PvdA. Ook GroenLinks wil dat Forum afstand neemt van bepaalde inhoudelijke punten. Aangezien dat voor de Flevolandse voorman van Forum Gert-Jan Ransijn onbespreekbaar is, is samenwerking uitgesloten.

Om diezelfde reden acht ook D66 het zeer onwaarschijnlijk dat de fractie de beoogde coalitie aan een meerderheid gaat helpen.

Welke partij is dan wel een optie?
Forum voor Democratie, VVD, CDA en de ChristenUnie zullen daarom al snel uitkomen bij partijen op de rechter flank, zoals de SGP, PVV of 50PLUS. Deze partijen willen in principe wel zaken doen met Forum voor Democratie. Toch kleven aan de combinaties met deze partijen ook de nodige mitsen en maren.

De SGP heeft na 20 maart nog maar 1 zetel over en een coalitie met deze partij zou uitkomen op 21 van de 41 zetels. Dat is krap, terwijl er door velen gehoopt wordt op een coalitie die kan rekenen op een grotere meerderheid in de Provinciale Staten.

De PVV heeft 4 zetels en is daarom getalsmatig interessanter. Maar de VVD heeft grote moeite met de 'minder Marokkanen-uitspraak' van Geert Wilders. Omdat de PVV in Flevoland hier geen afstand van wil nemen, lijkt die combinatie uitgesloten.

Blijft over 50Plus, een fractie met 2 zetels. Maar die partij staat bekend om de vele interne ruzies in het verleden en bovendien hebben de huidige Statenleden geen ervaring met de provinciale politiek in Flevoland. Vraag is daarom of zij mogen aanschuiven.

Linksom of rechtsom, het is duidelijk dat het niet gemakkelijk wordt voor de vier beoogde collegepartijen om er een vijfde partij bij te krijgen die voor een brede meerderheid gaat zorgen.

Dan maar weer verder zonder FvD?
Er is een uitweg, eentje die iedereen kent en ook in het achterhoofd heeft: terugvallen op het huidige college van Gedeputeerde Staten dat nog steeds de scepter zwaait zolang er nog geen nieuw bestuur is. Het gaat om de coalitie van VVD, CDA, ChristenUnie, D66 en PvdA. Deze partijen hebben sinds de verkiezingen geen meerderheid meer in Provinciale Staten, maar met winnaar GroenLinks als aanvulling is dat probleem snel opgelost.

Het voordeel is dat de eerste vijf fracties elkaar goed kennen en de afgelopen tijd al hebben samengewerkt. Vraag is wel of de VVD en GroenLinks, die programmatisch ver bij elkaar vandaan staan, samen tot een overeenkomst kunnen komen.

Eén ding staat als een paal boven water: het is een lastige puzzel en het zal waarschijnlijk nog weken duren voordat alle stukjes op hun plek vallen.