omroep flevoland

De verkiezingen voor de Provinciale Staten op 20 maart zijn dit keer spannender dan ooit. Hoewel de verkiezingen strikt genomen gaan over het nieuwe provinciebestuur in Flevoland, hebben ze grote gevolgen voor de politieke verhoudingen in Den Haag.

De nieuwe Provinciale Staten van alle twaalf provincies kiezen op 27 mei de nieuwe Eerste Kamer. Daarin hebben de regeringspartijen van het huidige kabinet Rutte een nipte meerderheid van slechts één zetel. Alle peilingen voorspellen dat de coalitie deze meerderheid verliest.

"Tot pakweg twintig jaar geleden was het gebruikelijk dat een kabinet een meerderheid had in zowel de Tweede als de Eerste Kamer. Dat is nu niet meer", zegt Eddy Habben Jansen van ProDemos. Deze organisatie geeft voorlichting over het functioneren van de democratie, onder meer met rondleidingen in de Tweede Kamer.

Omdat de meerderheid van de regeringspartijen in de Senaat op het spel staat, draait het in de campagnes voor de Statenverkiezingen merkbaar om landelijke onderwerpen. Ook proberen partijen die nu nog niet in de Eerste Kamer zijn vertegenwoordigd via de provincies in de Senaat te komen.
De provinciale verkiezingen zijn daarvoor de enige manier, dus doen de partijen ook mee aan de Provinciale Statenverkiezingen.

'Ruis' over Senaat vooral buiten de Senaat
Vertrekkend VVD-Senator Sybe Schaap uit Emmeloord zou het jammer vinden als politieke partijen alleen maar in Provinciale Staten willen komen met het plan om straks in de Eerste Kamer de regering te bestrijden. Dan wordt de Eerste Kamer volgens Schaap veel politieker dan hij zou moeten zijn.

Schaap is na twaalf jaar niet herkiesbaar voor een nieuwe termijn in de Senaat. Hij merkt dat er vooral buiten de Eerste Kamer veel opwinding en 'ruis' bestaat over het steeds politieker worden van de Senaat. "Het gaat er buiten de Eerste Kamer wat luidruchtiger aan toe dan hier in de Kamer", aldus Schaap.

De Emmeloorder constateert dat het in de Senaat nog steeds vooral draait om waarvoor de Kamer is bedoeld: de laatste controle van wetsvoorstellen die eerder al door de Tweede Kamer zijn aangenomen. "Als je krappe meerderheden hebt, wordt het allemaal wat gevoelig, maar primair gaat het hier om controle van de wetten. Nederland heeft geen constitutioneel Hof dat wetten controleert. Daarom moet er iets zijn dat daar het laatste woord over heeft".

Opkomst vorige keer onder 50 procent
Hoewel er dus meer reuring is rond de Eerste Kamer, is het nog maar de vraag of zich dat vertaalt in een hogere opkomst van de kiezer bij de Statenverkiezingen. In 2015 lag de opkomst bij de provinciale verkiezingen landelijk op 47,8 procent, in Flevoland op 45,6 procent. "De opkomst is een soort weerspiegeling van hoe belangrijk de kiezer de Eerste Kamer vindt. Kennelijk vinden de kiezers de Tweede Kamer toch belangrijker dan de Eerste", constateert Eddy Habben Jansen.

In een peiling van het blad Binnenlands Bestuur gaf onlangs 70 procent van de Flevolanders aan dat hij of zij op 20 maart naar de stembus gaat.