omroep flevoland

Het Pieter Baan Centrum. Bijna iedereen heeft er wel een keer van gehoord. Maar wat gebeurt daar nou precies? De psychiatrische observatiekliniek is vorige maand namelijk verhuisd van Utrecht naar Almere Buiten en volgende week maandag is de officiële opening. Voor Omroep Flevoland reden om een duik te nemen in de kliniek en te onderzoeken wat daar allemaal gebeurt. Het verslag is deze week elke werkdag te zien in onze vijfdelige serie.

"Hier komt niemand als vrijevoeter"
In deze vierde aflevering krijgt verslaggever Gerard van Ommen een rondleiding van adjunct-directeur Ray Rothof. Hij legt in grote lijnen uit hoe het Pieter Baan Centrum is beveiligd. En dat begint al bij binnenkomst van de verdachten. Voordat zij naar hun afdeling gaan, worden de verdachten, observandi genoemd, eerst gevisiteerd en gecontroleerd op smokkelwaar. "Dit zijn de momenten waarop mensen van buiten naar binnen gaan en dat zijn voor ons de risico-momenten", legt Rothof uit. "Dus het is van belang dat we weten wat er binnenkomt, met name de spullen die we niet binnen willen zoals telefoon, mesjes of usb-sticks met bepaalde info."

"Dit zijn de momenten waarop mensen van buiten naar binnen gaan en dat zijn voor ons de risicio-momenten"

"We moeten ons allemaal veilig voelen"
Officieel is het Pieter Baan Centrum een huis van bewaring, maar bovenal is het een observatiekliniek. En dat betekent dat het van groot belang is om een goed contact te hebben met de observandi. Zij worden verdacht van ernstige misdrijven en het is de taak aan de medewerkers van het Pieter Baan Centrum om te beoordelen of de verdachten een stoornis hebben, en zo ja of die van invloed is geweest op het misdrijf. Dat bepaalt het advies dat het Pieter Baan Centrum vervolgens aan de rechter geeft, want spreekt uiteindelijk het vonnis uit.

"We proberen dus een goed contact te hebben met de observandi. En dat kan alleen als je dat op een manier doet waarbij mensen zich uitgenodigd voelen en het gevoel hebben dat je oprecht bent. Tegelijkertijd kan de observatie alleen maar goed gebeuren als én de observandus veilig is, het personeel zich veilig voelt en wij ons allemaal veilig voelen. Het is dus echt een balans waarin dat goed moet gebeuren", aldus Rothof.

"We laten niemand op verlof gaan. Tijdens hun verblijf hier zijn ze binnen de muren en komen ze er niet meer uit"

"Bij fysieke agressie zetten we beveiligers in"
Net als in een regulier huis van bewaring, komen er ook in het Pieter Baan Centrum geweldsincidenten voor. "Maar dat is zeker geen dagelijks praktijk, het zijn incidenten", benadrukt Rothof. "En op het moment dat het komt tot fysieke agressie, zetten we beveiligers in, eventueel met speciale kleren. Maar wat ik heel knap vindt van onze medewerkers, is dat zelfs als zo’n incident zich voordoet, zij al heel snel weer op zoek gaan naar dat contact met diezelfde observandus om dan juist te vragen: wat gebeurde daar nou en waarom? Dit vind ik dan ook een heel goed voorbeeld van de spanning tussen veiligheid en onze opdracht.”

Omwonenden van het Pieter Baan Centrum krijgen hier niets van mee. De observandi komen en gaan met een speciaal busje van Dienst Vervoer en Ondersteuning en hebben een aparte ingang. “Ook laten we niemand op verlof gaan en tijdens hun verblijf hier zijn ze binnen de muren van het Pieter Baan en komen de observandi er, helaas voor hen, niet uit”, zegt Rothof.

In de volgende en laatste aflevering nemen we voor het eerst een kijkje in het operationele Pieter Baan Centrum in Almere. Dan neemt Shirley van Vliet, projectleider van de verhuizing, ons mee in het nieuwe onderkomen.